Мэҥэҕэ кыстык этэҥҥэ түмүктэнэр түһүмэххэ кэллэ

41

Мэҥэ Хаҥалас улууһун Майа сэлиэнньэтигэр кыстык этэҥҥэ ааһан иһэр. Нэһилиэккэ соҕотох бөдөҥ "Тойтон" диэн дьиэ кэргэн хаһаайыстыбата 50-ча ынаҕы, 20-тэн тахса сылгыны уонна кустары иитэр.

Ураа муостаах күнүскү аһылыга. Пётр Пивоваров хотонун иһэ уурбут-туппут курдук. Куурбут от сыта муннуга саба биэрэр.  2016 сыллаахха дьиэ кэргэн граныгар 7 мөлүйүөнү ылан, саҥа 50 миэстэлээх хотону туттан үлэҕэ киллэрэн ньир-бааччы үлэлии олорор. Бүгүҥҥү туругунан 48 төбөлөөх, ол иһигэр ыанара 20.

Пётр Пивоваров, "Тойтон" дьиэ кэргэн ферматын салайааччыта: "Быйыл кыстык этээтэҥҥэ ааһан эрэр. Отум тиийэр. Инникитин өссө сайдар былааннаахпын. Хотоммун кэҥэтиэм".

Пивоваровтар Майа нэһилиэгин Арҕаа Сэппэн алааһыгар 1999 сыллаахтан сибиинньэ, куурусса иитиитинэн саҕалаабыттара. Онтон хаһаайыстыбаларын улаатыннаран билигин нэһилиэккэ соҕотох бөдөҥ хаһаайыстыба буолан тураллар. Ынахтара анал аппаратынан ыанар буоланнар, илии үлэтэ биллэ чэпчэтиллибит. Үүттэрин күннэтэ собуокка туттараллар. 20 ыанар ынахтан хас сылын ахсын 10 туоннаттан тахсаны туттаран эбии үп оҥостоллор. Ынах сүөһүнү иитэллэрин таһынан былырыыҥҥаттан саҕалаан кыралаан кус иитэр буолбуттар.

"Сайын оҕолорго лааҕыр тэрийэбин. Кустары аһаталлар-сиэтэллэр", диэн хаһаайын үллэстэр.

Хаһаайыстыбаны көрөргө Пётрга бииргэ төрөөбүттэрэ көмөлөһөллөр. Хас сайын ахсын кэлэн оттоон-мастаан бараллар. Кэнники кэмҥэ сылгыны иитиигэ ылсыбыттар.

"Тойтон" хаһаайыстыба икки сылыгыны туппута икки сыл буолла. Саҕалыырыгар 6 түөрэм туйахтааҕы атыыласпыта, онтон билигин тэнийэннэр 23 төбөлөөх.

Майаҕа тыа хаһаайыстыбатын салаата бары өттүнэн тэҥинэн сайдан иһэр. Сүөһүлэрин ахсаана 235, ыанар ынаҕа 92. Бүгүҥҥү туругунан төрүөх ахсаана 18.  Сылгыларын ахсаана 210 төбөҕө тэҥнэһэр, ол иһигэр биэтэ 150. Ону таһынан түргэнник ситэр салаа сайдан, куһу, сибиинньэни, кууруссаны иитээччилэр эмиэ бааллар.

Марианна Федотова, Майа нэһилиэгин дьаһалтатын тыа хаһаайыстыбатын исписэлииһэ: “Биһиги нэһилиэккэ 23 ыал кэтэх сүөһүлээх. Ону таһынан 11 ыал сылгылаах. Биир хаһаайыстыба олох үчүгэйдик куһунан дьарыктанар. Маны сэргэ оскуолабыт агро хайысхалаах. Онно эмиэ куһу-хааһы иитэллэр, оҕуруот аһын олордоллор. Мантан саас рассада үүннэриитин саҕалыахтара”.

Ааспыт сылга Майалар 565 туонна оту оттоон, өссө эбии тастан 15 туонна оту атыылаһан кыстыыр аһылыктарын булуммуттара. Онон быйылгы кыстыгы туох да ыарахаттары көрсүбэккэ этэҥҥэ туораатылар.