Саха суругунан литературата төрүттэммитэ 125 сыла

Өксөкүлээх Өлөксөй "Байанай алгыһа" суруллубут сылыттан саха суругунан уус-уран литературатын төрүттэниитэ ааҕыллар. Онтон ыла 125 сыл ааста. Улуу киһибит утумнаахтык суруйан хаалларбыта ийэ тылбыт  итиэннэ  литература сайдыытыгар күн бүгүҥҥэ диэри сүрүн бигэ тирэх.

Наталья Харлампьева, Саха сирин Суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлэ, саха норуодунай поэта: "Норуот айар талааннаах, ол олоҥхобут, остуоруйабыт, кэпсээннэр. Онон бэлэмнээн А.Е.Кулаковскай өрө үтүллэн тахсан кэлбитэ. Бу судургу буолбатах, уһун кэми ылар дьайыы. Саха суругунан литературата төрүттэммитэ 125 сылыгар ону санаан-ахтан ааһыахтаахпыт". 

Үбүлүөйдээх сыл кэмпириэнсийэтэ суругунан литература төрүттэниитигэр улахан оруоллаах Өксөкүлээх Өлөксөйгө уонна Афанасий  Уваровскайга ананна. Аан маҥнайгынан сахалыы тылынан сурук суруйан саха норуотун, кини олоҕун-дьаһаҕын  аан дойдуга таһаарбыт Уваровскай "Ахтыылар" айымньытын тула үгүс дакылаат оҥоһулунна. Юрий Михайлов Уваровскайы ымпыктаан туран үөрэтээччилэртэн биирдэстэрэ.

Юрий Михайлов, А.Я. Уваровскайы чинчийээччи, араас сылларга Эдьигээн, Бүлүү улууһун баһылыга: "Афанасий Яковлевич үлэтэ уонна олоҕун суолтата туох да сүрдээх улахан. Бу биһиги, Саха сирэ, билэ илигинэ кинини Европа билбитэ. Кини О.Н.Бетлиҥҥа суруйбут ахтыыта Арассыыйатааҕар эрдэ Европаҕа тарҕаммыта". 

Үбүлүөйдээх тэрээһин улахан общественность мунньаҕынан түмүктэннэ. Манна биллэриллибитинэн саха норуота өссө биир норуодунай поэттанна. Ааҕааччы киэҥ биһирэбилин, тапталын ылбыт Саргылаана Гольдерова - Саргы Куо норуодунай поэт үрдүк ааты ылла.

Саргылаана Гольдерова, Саргы Куо, саха норуодунай поэта: "Удьуор тутумунан, өбүгэ ситиминэн. Мин аҕам, эһэм уонна биһиги аҕа ууһугар улуу убайдарым Петр Тобуруокап, Сэмэн Руфов норудунай суруйааччылар. Кинилэр эмиэ норуттарыгар тыл, литература нөҥүө сулууспалаабыт дьоннор. Онон миэхэ литератураҕа сулууспалааһын Айыы Хаан аймах ситиминэн кэлбит дии саныыбын". 

Манна бэлиэтээн эппиттэринэн, поэт Саргы Куо билигин айар үлэтин ухханыгар сылдьар, олох эдэр сааһыттан кыра да кэмҥэ тохтообокко суруйар уратылаах. Кини сүрүннээн тыа сирин дьахтарын олоҕун, тапталы хоһуйар. Кэлиҥҥи кэмҥэ итэҕэл, сир ийэ туһунан үгүс айымньыны айда. Саргы Куо уопсайа  72 поэмалаах, 900 тахса хоһоонноох.