Тыа сиригэр култуура сайдыыта

Үөһээ Бүлүү Ороһутуттан төрүттээх, билигин Хатас нэһилиэгин олохтооҕо Надежда Тюляхова ааспыт сылтан "Утум ситии" түмсүү тэрийэн баҕалаахтары кыл-сиэл оҥоһук кистэлэҥнэригэр уһуйар. Кылгас кэм иһигэр түмсүү бииртэн биир ураты оҥоһуктары бэлэмнээн быыстапкаларга ситиһиилээхтик кыттар. Улуу Кыайыы 80 сылын көрсө  нэһилиэккэ баар буойун пааматынньыгар олоҕуран сүүнэ улахан панно уонна үйэлээх уот тематынан олбох сиппиттэр.

Надежда Тюляхова, "Утум ситии" түмсүү салайааччыта, СӨ уус-уран оҥоһуктарын маастара: «Төрүт үгэспитин сөргүтэн мин кинилэри дьарыкка угуйабын. 10-тан тахса киһилээхпин».

Тускул култуура киинигэр нэһилиэнньэ бары араҥатын хабан үлэ күөстүү оргуйар. Оҕолор ортолоругар образцовай ырыа ансаамбыла диэн, айымньы дьиэтэ диэн, народнай театырдара, үтүмэн элбэх куруһуоктар, түмсүүлэр, ону тэҥэ бөдөҥ күрэхтэри, бэстибээллэри тиһигин быспакка тэрийэллэр. Аныгы кэм ирдэбилинэн саҥа технологиялары туһанан айымньылаах үлэлэрин үйэтитэллэр.

Вилена Константинова, "Тускул" култуура киинин уус-уран салайааччыта: «Кулууппут иһинэн 60-ча түмсүү үлэлиир. Сылга элбэх тэрээһиннэр буолаллар, аан дойдутааҥҥы таһымҥа тиийэ, бэстибээл күрэхтэрин ыытабыт».

Ханнык нэһилиэккэ кулууп үлэһиттэрэ үчүгэйдик үлэлиллэр да, ол нэһилиэк бэрт түмсүүлээх, ураты айар эйгэлээх буолар, барыта биир ситимнэнэн - нэһилиэк сайдар киинэ буолар. Тускул култуура киинигэр 10-ча эрэ эрчиимнээх, айар үлэһит уонча тыһыынча нэһилиэнньэлэх Хатаһы сомоҕолоон, айар-тутар дьоҕурдарын сайыннаран олорор. СӨ норуот маастара Людмила Саввина туос иһит оҥоруутугар дьону үөрэтэр.

Людмила Саввина, Хатас олохтооҕо, СӨ норуот маастара: «Былыргылар маннык оҥороллор эбит, быһыта анньан».

Хатастааҕы народнай театр иһинэн оҕо театральнай куруһуога, "Хатас хаадьылара" көр-күлүү мини-театра үлэлиир, ону тэҥэ бэйэлэрэ киинэ усталлар. Улуу Кыайыы 80 сылын көрсө ДОСААФтары уонна кэккэ тэрилтэлэри кытта холбоон тэттик киинэ уста сылдьаллар.  

Быйаҥнаах Ичээнэ Баай кыыһа, Хатастааҕы норуот театырын режиссёра: «Бу Тускул култуура киинигэр киинэ көрдөрөр саалалаахпыт. Тэттик уонна бэйэлэрэ устубут киинэлэри даҕаны көрдөрөөччүбүт. Бары өттүнэн табыгастаах».

Кулууп 3 улахан бырагырааманан үлэтин сүрүннүүр: Сиэрдээх ыал, Тускул - нэһилиэк духуобунай сайдыы Киинэ уонна Олоҥхо олохпут ситимэ диэн. Хатастар бүтүн нэһилиэгинэн олоҥхо туруоруутун баһылаан Саха сиригэр бастаан тураллар, салгыы нэһилиэктэригэр Олоҥхо ыһыаҕын тэрийиэхтэринн уонна Олоҥхо Дьиэтин аһар ыра санаалаахтар.