Быйылгыттан Дьиэ кэргэн национальнай бырайыак үлэтин саҕалыыр

Саха сирэ Уһук илиҥҥэ төрөөһүн таһымынан бастакы миэстэҕэ турар,  оттон Арассыыйаҕа уон бастыҥ иһигэр киирэр. 2023 сыллаахха Саха сирин олохтооҕун ахсаана биир мөлүйүөннэ тиийбитэ. Нэһилиэнньэ ахсаана элбээн иһэрэ сайдыыга биир улахан хардыы буолар.

Быйылгы сылтан Дьиэ кэргэн саҥа национальнай бырайыак үлэтин саҕалаата. Бырайыак биэс сүрүн хайысханан үлэлиэҕэ.

Марта Жиркова, СӨ үлэ уонна социальнай сайдыы министиэристибэтин иһинэн киин куорат нэһилиэнньэ социальнай көмүскэлин салалтатын салайааччыта: «Сүрүннээн дьиэ кэргэни өйөөһүн, элбэх оҕолоохтору өйөөһүн, кырдьаҕастарбытыгар үйэлэрин уһатааһын уонна дьиэ кэргэн култууратын тарҕатааһыҥҥа диэн нацбырайыак буолар. Сыл саҕаланыаҕыттан төлөбүрдэрбит индексацияланнылар, улааттылар».

Ол курдук быйылгыттан социальнай төлөбүрдэр үрдээтилэр. Ил Дархан Айсен Николаев ыйааҕынан 2025 сылтан Дьиэ кэргэн хапытаала - 316 тыһ. тэннэстэ. Үйэ оҕолоро хапытаала -  116 тыһ. диэри үрдээтэ.

Алёна Атласова, Ил Түмэн социальнай бэлиитикэҕэ, үлэҕэ уонна дьарыктаах буолууга сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ: «Маннык таһымнаах үлэ бара турара биһигини үөрдэр уонна Сахабыт сиригэр элбэх оҕо төрөөн Арассыыйа үрдүнэн бу боппуруоска улахан болҕомто уураллар. Тоҕо диэтэххэ элбэх оҕо төрөөтөҕүнэ биһиги өрөспүүбүлүкэбит сайда туруоҕа».

Статистика көрдөрөрүнэн былырыын Дьокуускайдааҕы ЗАГС салаатыгар 5791 оҕо төрөөбүт туһунан туоһу сурук оҥоһуллубут. Дьиэ кэргэн, төрөппүттэр кэнники кэмнэ оҕолорун сахалыы ааттыыр буолбуттар. Ол курдук уол оҕону ордук Дархан, Тускул, Харысхан, Дуолан, Арылхан, Чагыл, оттон кыыс оҕону Кэрэли, Айаана, Нарыйа, Күннэй, Сыдьаайа, Чөмчүк диэн ааттыыллар.

Алина Захарова, СӨ гражданскай турук аахтатын сурукка киллэрии Дьокуускай куораттааҕы салалтатын  сүрүн исписиэлииһэ: «Кэлиҥҥи сылларга сахалыы кыыс оҕо аатыгар Куо диэн сыһыарыылара элбээтэ. Биллэн турар, оҕо уонна аҕа сахалыы ааттаах буоллахтарына 2012 сыллаахха тахсыбыт СӨ сокуонугар олоҕуран оҕо аҕатын аатыгар уола, кыыһа диэн сыһыарыыны тутталлар».

Өрөспүүбүлүкэҕэ сылын аайы төрөөһүн, уһун үйэлэнии үрдүү турар. Билигин Саха сирин олохтоохтооро мөлүйүөн сэттэ тыһыынча биэс сүүс киһиэхэ тэҥнэстэ. Маны тэҥэ нэһилиэнньэ улаатан иһэринэн Өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн оскуола, оҕо уһуйаанын тутуута көхтөөхтүк барар.