Кадеттар интэринээттэрэ Саҥа дьылы көрсө үлэҕэ киириэ

Улахан үлэ түмүктэнэн истиэнэ сыбаҕа тэтимнээхтик барар. Дьиэ ис бараанын тупсаҕай көрүҥэ, хаачыстыбата тутуу бу түһүмэҕиттэн улахан тутулуктаах. Сыбах куурар кэмигэр салгын оонньуо суохтаах, сылаас буолуохтаах. Маныаха ититэр тэрил көмө буолар. Билигин эбийиэги туттарар болдьох чугаһаан 40-тан тахса киһи икки симиэнэнэн үлэлиир.

Афанасий Каратаев, Дьокуускайдааҕы кадетскай интэринээт-оскуола дириэктэри солбуйааччы: "Интэринээппит тутуута бара турар. Билигин 75 %  оҥоһулунна. Ититии, уот ситимин тарда сылдьаллар, ону сэргэ ис бараанын оҥороллор".

Кадет оскуолатын  интэринээтэ 3 мэндиэмэннээх. Саҥа тупсаҕай дьиэҕэ барыта 125 үөрэнээччи олоруоҕа. Тутуу уопсай үбүлээһинэ 600 мөлүйүөн. Бастакы этээскэ таҥас суунар-тараанар хос, быраас кабинета, араас куруһуоктар баар буолуохтара. Оттон икки үөһэ этээскэ утуйар хостор, иллэҥ кэми атаарар сынньалаҥ сирдэр. Уолаттар 4-5 буолан киэҥ-куоҥ хосторго олохтонуохтара.  

Эргэ 11 тутууну көтүрэн, ол оннугар саҥа оскуола уонна интэринээт тутулунна. Үөрэх тэрилтэтэ уонна олорор сир биир аанынан эрэ быысаһар. Онон оҕолорго саамай тупсаҕай усулуобуйа олохтонно.

Аны мантан ыла үөрэнээччилэр кыһын тымныыга куорпустан куорпуска сүүрэкэлээбэт буолаллар. Интэринээт, оскуола, остолобуой, санитарнай чаас барыта биир сиргэ. Эрдэ барыта тус туһунан турбуттара. "Үөрэхтээһин" национальнай бырайыагынан тутуллубут үөрэх тэрилтэтэ уруккутааҕар быдан киэҥ-куоҥ, онон эһиилги үөрэх дьылыгар кадет ахсаанын элбэтиэхтэрэ.

Сахайаана Новгородова, Дьокуускайдааҕы кадетскай интэринээт-оскуола учуутала: "Оскуолабыт 200 миэстэлээх буолар. Онон эһиилги үөрэх дьылыгар эбии үөрэнээччилэри сүүмэрдиэхпит. Саҥа интэринээппит тутуллан олоххо киирдэҕинэ оҕолор үөрэхтэрин хаачыстыбата өссө үрдүө диэн бигэ эрэллээхпит". 

Билигин сүрүн сыал-сорук улахан тымныылар иннинэ ититии систиэмэтин холбооһун. Ол кэннэ ис барааны оҥорууга түһүнүөхтэрэ. Тутааччыларга үлэни үмүрүтэргэ икки ый баар. Туһааннаах матырыйаал, миэбэл барыта өрүс суола сабыллыан иннинэ кэлбит.  

Николай Эдигаров, бэдэрээттээх тэрилтэ дириэктэрэ: "Тас үлэ улахана түмүктэннэ. Бүрүөһүн хаалла. Итини сэргэ бытархай үлэлэр. Бастатан туран ититии систиэмэтин холбуохпутун наада, кэлэр нэдиэлэҕэ киллэриэхпит".

Тас өттүгэр хаалбыт  кыра үлэни ситэрии барар. Ол курдук киирии аан кирилиэһэ, интэринээт тула тротуар оҥоһуллар. Тутууну үлэҕэ киллэрии болдьоҕо ахсынньы ый. Онон кадет оскуолатын үөрэнээччилэрэ саҕа дьылы саҥа дьиэҕэ көрсүөхтэрэ.