Быйыл клещ элбээтэ

Саха сирин үрдүнэн билиҥҥи туругунан 8373 киһи сүлүһүннээх хомурдуос утары быһыы ылан турар, ол иһигэр 1647 оҕо. Оттон сайыҥҥы бириэмэҕэ дьон үгүстүк сылдьар 37,31 га сирин эмтээтилэр. Түбэлтэ бэлиэтэммит улууһугар оройуоннааҕы балыыһа тута киһи этигэр хатанар үөнү хостоон, Дьокуускай куоракка салгыы чинчийиигэ ыытар. Манна кэлбит үөнү икки көрүҥүнэн анаалыстыыллар: пцр уонна ифа. Санэпид сулууспаҕа үлэлээбитэ үйэ аҥаара буолбут Октябрина Софронова быйыл хаһааҥҥытааҕар даҕаны клещ элбээбитин туһунан иһитиннэрдэ.

Октябрина Софронова, Роспотребнадзор Саха сиринээҕи салалтатын бактериолог бырааһа: "Клещ эмискэ элбээтэ. Номнуо 95 үөнү чинчийэн көрдүбүт. Бу билигин 96 оҥоро олоробун, тута көрдөххө киһи хаанын испит, оттон бу биир хачыгыр кими да ытырбатах буолуон сөп".

95 клещ көрүллүбүтүттэн үһүгэр энцефалит ыарыыны тарҕатар дьааттааҕа билиннэ. Бу анализтар Биробиджаҥҥа,  Хаҥалас улуугар уонна Ленскэйгэ ытыттарбыт дьонтон ылыллыбыттар. Маны таһынан бу үөн боррелиоз, моноцитарный эрлихиоз диэн сыстыганнаах ыарыыны илдьэ сылдьарын лаборатория үлэһиттэрэ быһаардылар. Ленскэйгэ 99, Өлүөхүмэҕэ 25, Алдаҥҥа 22, Нерюнгрига 22, Хаҥаласка 5, Дьокуускайга 6 түбэлтэ тахсыбыта бэлиэтэммит.

Бастаан лабораторияҕа кэлбит сүлүһүннээх хомурдуос көрүҥүн быһаараллар. Ол кэннэ пцр уонна ифа анализ көрүҥүнэн туох эмэ ыарыыны илдьэ сылдьарын чинчийэллэр. Саха сиригэр үксүн ойуур клещин көрүҥэ тарҕаммыт. Бастаан сүлүһүннээх үөҥҥэ түбэспит киһи тугу гыныахтааҕын сыстыганнаах ыарыы лабораториятын салайааччыта иһитиннэрдэ.

Ирина Романова, Роспотребнадзор Саха сиринээҕи салалтатын сыстыганнаах ыарыы лабораториятын салайааччыта: "Киһи этигэр клещ хатаммытын көрдөххө балыыһаҕа барар ордук. Онно киниэхэ бастакы көмөнү тута оҥоруохтара уонна үөнү сөпкө киһи этиттэн арааран ылыахтара. Үөрүйэҕэ суох киһи ылара кутталлаах. Клещ боруобата олохтоох балыыһаларга ылыллар, ол кэннэ биһиэхэ чинчийиигэ кэлэр".

Сүлүһүннээх үөнү утары быһыыны киһи бастаан ыларыгар бастакы ыйыгар иккитэ, онтон сылга иккитэ, ол кэннэ эһиилги сылыттан  үс сылга биирдэ ылар.

Валентина Григорьева, Роспотребнадзор Саха сиринээҕи салалтатын эпидемиологическай санитарнай кэтээн көрүү салаатын салайааччытын солбуйааччы: "Биллэн турар, быһыы ылбыт киһи сүүс бырыһыан ыалдьыбат диэн буолбатах, ыалдьар түгэнигэр чэпчэкитик аһарыннын диэн бэриллэр. Тоҕо диэтэххэ энцефалит диэн наһаа кутталлаах ыарыы".

Дьокуускай куорат киин пааркатыгар үөнү-көйүүрү утары үлэ номнуо ыытыллан, дьон сылдьарыгар улахан кутталы үөскэппэтин олохтоохтор кэпсээтилэр.

Сайыҥҥы бириэмэҕэ үөнү эккэ сыһыарбат туһугар сырдык уонна сабыылаах таҥаһы кэтиэххэ наада. Өрөспүүбүлүкэ соҕуруу улуустарыгар олорооччулар булгуччу 3 сылга биирдэ харыстанар быһыы ылалларын Роспотребнадзор сүбэлиир.