"Байанай" кулууп саха лайкатын сөргүтүүнэн дьарыктанар

Бултка-алтка бэйэтигэр тэҥнээҕи булбат саха ытын боруодата. Күн бүгүн саха ата, ынаҕа бүтүн аан дойду үрдүнэн аатырар буоллахтарына, саха ыта түҥ былыргы силистээҕин туһунан үгүс киһи билбэт. Саха лайката боруода быһыытынан улаханнык аатыра илик. Онон дьоҥҥо-сэргэҕэ киэҥник тарҕатыы, иитии үлэтин көҕүлээһин уонна ахсаанын элбэтэн сөргүтэр үлэ сытыытык туруохтаахтар.

Маҕанныыр суол 4 км. турар питомник хаһаайына Юрис Борисов. Ыттары тутарга туох баар табыгастаах усулуобуйалары тэрийбит. Саха ытын боруодата сүппэтин уонна үксүүрүн туһугар дьаныардаахтык үлэлиир-хамсыыр. Хас биирдии ытын бэйэтин оҕолорун курдук таптаан бүөбэйдиир. Ыты иитии үлэтин таһынан "Байанай" кулууп араас күрэхтэргэ, быыстапкаларга баран кыттар. Онон саха ыта үчүгэй өрүттэрин, бултка-алтка дьоҕурун туһунан соҕуруу эмиэ билэн сэргиир буоллулар.

Юрий Борисов, "Байанай" булчут ыттары иитэр питомник дириэктэрэ: «Питомникпытыгар 50-ча ыт баар. Илиҥ Сибиир лайкалара уонна саха булчут ыттарынан дьарыктанабыт. Саха лайка диэн аатыраллар. Соҕуруу быыстапкаларга ситиһиилээхтик кыттабыт. 2008 сыллаахха тиийэммит бастаабыппыт».

Кинини атын лаайкаларга холоотоххо, быһыыта-таһаата модьу уонна бэйэтэ улахан, кулгаахтарын икки арда киэҥ, кутуруга эриллибэт, майгыта олус сымнаҕас. Уонна сүрүн уратыта - ньуолах уонна тоҥмот хойуу түүлээх буолар, тыйыс тымныылары ордук тулуйар. Булчуттар эрэллээх доҕордоро уонна аргыстара.

Юрий Борисов, "Байанай" булчут ыттары иитэр питомник дириэктэрэ: «Биһиэннэрэ булчут ыттар. Саха ыта тайахха, эһэҕэ, киискэ да барар. Кини бардам буолбатах, холку майгылаах уонна ньоҕой».

"Байанай" уобсастыбыннай тэрилтэ буоларын быһыытынан туох даҕаны үбүлээһин, өйөбүл судаарыстыба өттүттэн көрүллүбэт. Барыта бэйэ күүһүнэн уонна олохтоохтор көмөлөрүнэн үлэлии турар. Ол да буоллар үлэ миэстэтин таһаарар кыахтаммыта. Үс киһи питомникка үрдүттэн олорон ыттары күҥҥэ иккитэ аһаталлар, куруук көрө-истэ сылдьаллар. Питомник сайдарын, кэҥиирин туһугар үлэ куруук күөстүү оргуйар. Холобур, аҕыйах күннээҕитэ уҥуоҕу уонна эти бытарытар анал аппараат туруорбуттар. Сотору кэминэн бу тэрил толору үлэҕэ киирдэҕинэ ыттар астарын-үөллэрин дьаһыйар хас да бүк судургу уонна түргэн буолуо этэ диэн үлэһиттэр долгуйа күүтэллэр.

Бултка-алтка сылдьар хааннарыгар баар дьоҕурдаах ыттары булчут идэлээх дьон "Байанай" кулууп питомнигын кэлэн көрөн илэ билсиэхтэрин сөп. Ол түмүгэр бары өттүнэн эрэллээх доҕордонуохтарын да сөп.