Сөбүлүүр дьарык киһини хайа баҕарар сааһыгар ситэр

Юрий Алексеев быһаҕы, батыйаны, араас булт тэрилин оҥоруунан дьарыктанар. Бастаан саха эр киһитэ туттар күннээҕи сэбин-сэбиргэлин оҥорор эбит. Оттон биир дойдулаахтара утум-утум Юрий үчүгэй баҕайы туттар батастаах, батыйалаах диэн истиһэн барбыттар. Ол кэннэ бэйэтин төрүт Булгунньахтааҕар аата ааттанар уус буолан барар. Айылҕаттан талаана, уһанар уххана хайдах ситэн кэлбитин туһунан кэпсиир.

Юрий Алексеев, быһах ууһа: “Оҕо сылдьан оттуур этибит. Онно ардахтаах күн чиэрбэлии сылдьан быһах булан ылбытым, барыта буор этэ. Биитин соппутум кылабачыс гына түстэ, оттон уга ыһыллан хаалбыта”.

Уус биир саамай харыстыыр үлэтинэн - туртас муоһуттан оҥоһуллубут быһах буолар. Өссө отут сыл анараа өттүгэр толкуйдаан оҥорбут. Быһах кыынын иһигэр этибиэркэллэх, маннык оҥоһуу туохха наадатын уус үллэстэр.

"Угун иһигэр испиискэ кистэнэ сылдьар. Хайа баҕар түгэҥҥэ илии анныгар баар буоллун диэн толкуйдаан оҥорбутум", - диэн Юрий Алексеев кэпсиир.

Уус сүрүн туһанар матырыйаалынан - улахан тимир көлөлөр нэксиэлэрин сымнатар куруһуна буолар. Урукку сэбиэскэй тимир хатарыытын табыахха эрэ наада, оччоҕо өр сылларга бөҕө туруктаах сэп-сэбиргэл уһаарыллан тахсар. Юрий Алексеев хатарыыны үчүгэйдик сатыыр буолбута аҕыйах сыл ааста, билигин сааһырыы бочуоттаах сынньалаҥар баран, үөрэнэрим, билэрим көрөрүм өссө да элбэх диэн бэлиэтиир. Кыһыҥҥы кэмҥэ улааппыт дьиэтин мастерской оҥостон үлэлэтэр. Онно араас былыргы ийэтин муспут мала баарын сөҕө көрдүбүт.

Юрий Алексеев, быһах ууһа: "Ийэм сүктэн кэлэригэр эбэтэ биэрбит маллаах иһитэ. Ким тикпитэ биллибэт. Эбэбит көрбөт этэ".

Киһи төрөөбүт өтөҕөр төннөн кэлэн баран, ураты ахтылҕанынан иэйэр малы быраҕыан кэрэйэр. Оҕо сааһы, сайылыгы санатар таҥас-сап, иһит бөх курдук сытара эмиэ сатаммат диэн, Юрий саха балаҕанын тутта сылдьар. Бу балаҕаныгар өбүгэлэриттэн тутан хаалбыт өйдөбүнньүгүн ураты истииллээн оҥорор баҕа санаалаах.

Юрий Алексеев, быһах ууһа: "Бу аҕабыт кэппит түнэ этэрбэһэ. Маны мин кыһын сатыы бултуу бардахпына кэтэр этим. Үчүгэй таҥас диэн бу баар. Атах сыгынньах сылдьар курдук сып-сымнаҕас".

Саха урукку олоҕун туоһулуур, билиҥҥи үйэҕэ сэдэхтик көстөр мал арааһа баар. Бөҕө өттүн билигин да туһаҕа таһааран, туттар.

Өссө биир ураты сүрүн дьарыгынан үйэ анараа өттүгэр оҥоһуллубут харыйа оонньуурдара буолар. Хас биирдиилэрин хараҕын харатын курдук харыстаан илдьэ сылдьар. Оннооҕор сэбиэскэй иистэнэр массыынаҕа тиийэ, барытын өрөмүөннээн, сапчаастарын атын куораттан сакаастаан үлэлэтэр.

Ураты дьарыктаах Юрий Алексеев балаҕанын туттан бүтэрдэр эрэ, урукку малларын оннугар булларыа. Өбүгэ ситимэ саха төрүт малынан: иһитинэн, туттар малынан бэриллэрин итэҕэйэр.