Үүнэр көлүөнэ тыйаатырыгар "Дохуоттаах" диэн испиктээкил тифлокомментарийдаах таҕыста

Дьокуускай олохтооҕо, көрбөттөр уопсастыбаларын чилиэнэ Раиса Скрыбыкина куорат культурнай тэрэһиннэригэр төһө кыалларынан сылдьа сатыыр. Бу үүнэр көлүөнэ театырыгар “Дохуоттаах” диэн испиктээкилгэ кэлбит. Туруоруу аан бастакытын тифлокомментарийдаах көстөр буолан, харахтарынан  инбэлиит дьон көхтөөхтүк кэлэр. Киирииигэ хас биирдиилэригэр тустаах наушник түҥэтэллэр - бу көмөтүнэн көрбөт киһи сыанаҕа туох буола турарын сиһилии истэр кыахтаах.

Раиса Скрыбыкина, Дьокуускай олохтооҕо: «Көрбөт киһи таах саҥаларын эрэ истэ олороҕун. Онтон ол кэпсии олордохторуна ордук ылынаҕын. Бэйэҥ санааҕар ордук көстөр, испиктээкили атыннык ылынаҕын».

Үүнэр көлүөнэ тыйаатыра мөлтөхтүк көрөр уонна көрбөт кырачаан көрөөччүлэри өйүүр “Особый взгляд” диэн программа гранын ылан, номнуо бэһис испиктээкилин тифлокомментарийдаах көрдөрөр. Маныаха тустаах тэрил ылынан, Иван Горнай аатынан республикатааҕы көрбөттөр библиотекарын кытта тэҥҥэ үлэлэһэр. Евгения Потапова көрбөттөр библиотекатын үлэһитэ, анал үөрэхтээх тифлокомментатор. Саха сиригэр үс эрэ тифлокомментатор баар, үһүөн көрбөтөр библиотекаларын үлэһиттэрэ.

Евгения Потапова, Иван Горнай аатынан СӨ көрбөттөр библиотекаларын үлэһитэ, тифлокомментатор: «Тифлокомментарий диэн көрбөт дьоҥҥо өйдөммөт сыаналары тылынан хос быһааран биэрэр. Холобур, испиктээкилгэ декорация уларыйдаҕына, артыыс таҥаһын-сабын, мэтириэтин быһааран биэрэбит. Испиктээкилгэ эрэ буолбакка тифлокомментарийи араас култуура, искусство эйгэтигэр барытыгар туһанабыт. Ол курдук: киинэ, хартыына, скульптура да буоллун».

Тифлокомментатор үөһэ хоско киирэн микрофонунан тыла суох кэми ойуулаан кэпсиир. Көрбөт киһиэхэ өйдөтүү уустук, ылбычча кэпсээбэккин, барытын учуоттуон наада. “Дохуоттаах” испиктээкил тыйаатыр кылаабныай режиссерын Александр Титигиров туруоруута, сыллата репертуарга баар, көрөөччү билиниитин ылбыт испиктээкил. Драматруг Островскай Доходное место диэн пьесатынан саха көрөөччүтүгэр чугас гына бэлэмнэмит туруоруу.

Александр Титигиров, үүнэр көлүөнэ театырын кылаабынай режиссёра: «Бу маннык айымньыны ыламмыт куруутун бэйэбитигэр сахаларга чугас соҕус оҥоро сатыыбыт. Холобур, биһи билигин оскуола оҕолоро кэлэн көрдөхтөрүнэ түргэнник өйдүүллэрин курдук, сахалыы өһүн-тылын барытын киллэрэн биэрэбит».

Бу айымньыга көрүдьүөс түгэннэри кытта социальнай сатира көстөр. Манна драматург кытыы сир чунуобунньуктарын сытыы бөрүөтүнэн күлүү гынар. Ол курдук, айымньыга харчы иэһигэр бааллыбыт эрэйдээхтэр, бэйэлэрин балаһыанньаларын көннөрүнэ сатаан ситиһиилээхтик ойо ыла сатааччылар, тапталы көрдөөччү чэчпэчки санаалаах эр дьон, барыһы эрэ көрдүүр атыыһыт кыргыттара көстөллөр. Тыйаатыр эдэр артыһа Ньургун Черов Василий Жадов оруолун толорор.

Ньургун Черов, үүнэр көлүөнэ театырырын артыыһа: «Бэйэтэ туспа көрүүлээх уол, бэрик, албын, чиэһинэйэ суох төлөбүрдэри утары киирсэр».

Пьеса төһө даҕаны былыргы кэм олоҕун-дьаһаҕын кэспээтэр, билиҥҥи да кэмҥэ баар кыһалҕа ойууланар. Тыйаатыр саҥа дьыл иннинэн тифлокомментарийдаах испиктэкили тэҥэ, оҕолор утренниктарын эмиэ тифлокомментарийдаах көрдөрөр соруктаах.