Булуҥ улууһун Тиксии бөһүөлэгэр атыы-эргиэн логистическай киинэ арылынна
Улууска тыын суолталаах тэрилтэ арыллыыта үгэс быһыытынан аал уоту аһатыыттан, үрдүк айыылартан көрдөһүүттэн саҕаланар. 1000 кв.м. иэннээх тупсаҕай уораҕай кэлбит бородууктаны уонна табаары сөптөөхтүк харайар итиэннэ атыылыыр толору кыахтаах. Сибиэһэй саҥа кэлбит аһы-үөлү, сүрүнэ удамыр сыанаҕа атыылаһаары, силлиэни аахсыбакка үгүс киһи мустубут. 138 кв миэтэрэ иэннээх киэҥ-куоҥ сырдык лааппыланан олохтоохтор үөрүүлэрэ үгүс.
Марианна Комынина, Тиксии олохтооҕо: «Бачча хоту дойдуга маҕаһыын арыллыбыта наһаа үчүгэй. Сыаналара олус үчүгэй».
Тикси бөһүөлэгэр тутуллубут киин 200 туоннаны батарар оҕуруот аһын уурар сирдээх, 40 туонна киирэр морозильниктаах, сылаас уонна тымныы ыскылааттардаах, маны сэргэ сойутар тэриллээх. Онон түргэнник буорту буолар бородууктаны харайыыга усулуобуйа тэриллибит. Маҕаһыын арыллыытыгар нэһилиэнньэ сүрүннээн хоту сиргэ дэҥ эриэккэс тиийэр аһы хамаҕатык ылла. Холобур, куурусса сымыытын кууһунан атыыластылар. Итиэннэ түгэнинэн туһанан аныгыскы сырыыга туох наадатын үлэстилэр.
Юлия Мухоплева, Тиксии олохтооҕо: «Уһук хоту олорор дьоннорго саамай сөптөөх маҕаһыын дии саныыбын. Куруутун элбэх киһи сылдьара буолуо дии саныыбын. Чэпчэки сыаналаах, улахан, сырдык. Биһиэхэ хортуоппуй, луук наада хайаан даҕаны, онтукайбыт наар кэмчи буолааччы. Оҕурсу, помидор уонна оҕолорго фрукта баар».
Тиксиигэ үлэҕэ киирбит атыы - эргиэн логистическай киинэ Саха сиригэр сэттис буолар. Бу бырайыак аҕыйах ахсааннаах омуктар төрүт дьарыктарын өйүүр федеральнай бырагыраама чэрчитинэн барар. Өрөспүүбүлүкэҕэ бу үлэни “Якутоптторг” тэрилтэ иилиир - саҕалыыр. Маннык кииннэри тутуу хоту уонна Арктика улуустарыгар социальнай суолталаах табаары тиэрдии тиһигин уларытта. Ол курдук тыын суолталаах ас-үөл саппааһын хааччыйыы тэрилиннэ.
Сергей Неустроев, СӨ Арктика сайдыытын уонна хотугу норуоттар дьыалаларын миниистирин бастакы солбуйааччы: «Тиксии турар сирэ муора пуордун аттыгар баар. Уруккута алдьархайдаах табаар кэлэр сирэ буоллаҕа, онон бу киин тутуллан, дьон санаата көтөҕүллэн Тиксиибит сайда туруо дии саныыбын».
Атыы - эргиэн логистическай кииннэрэ кэлбит аһы - үөлү хаачыстыбалаахтык харайалларын таһынан улуустан киин сиргэ барыахтаах эти, балыгы, түүлээҕи уонна сир аһын харайыахтара. Онон оройуон экономическай сайдыытыгар быһаччы сибээстээх тутуу олоххо киирдэ диэн бэлиэтээтилэр.
Леонид Попов, Булуҥ улууһун баһылыгын бастакы солбуйааччыта: «Биллэн турар бу атыы - эргиэн логистическай киин Тиксии курдук ыраах сиргэ арыллыбыта сүрдээх сонун уонна үөрүүлээх түгэн буолар. Нэһилиэнньэ ордук кэтэспитэ маннык киин арылларыгар. Кинилэр ааттарыттан махталбытын биһиги ааппытыттан тиэрдиэ этибит».
Сыл бүтүөр диэри аны Жиганскайга бу курдук атыы - эргиэн логистическай киинэ үлэҕэ киириэҕэ. Онтон 2025 сылга диэри 13 арктическай улууска барыларыгар тутутуллуоҕа.
