Дьокуускайга хойуу туман түһэн суолга улахан саахаллары таһаарда

116

Бу көстөр каадырдарга Дьокуускай - Аллараа Бэстээх хайысханан сырыы олохтонон, массыыналар айаннара киин куорат сүрүн уулуссаларыттан итэҕэһэ суохтук көстөр. Төһө да барыы-кэлии көҥүллэнэ илигин иһин тимир көлөлөөхтөр бу суолунан айаннаабыттара ыраатта.

Аһылла илик кыһыҥҥы муус суолларыгар 10-нан массыына кумахха, хаарга батылынна. Өрөбүл күннэри баттаһа өрүһү туораары санаммыт үгүс суоппар өрүскэ өрөөтө. Хаайтарбыт дьон бэйэ-бэйэлэригэр көмөлөһөн массыыналарын хостоотулар, түмсүүлээхтэрин көрдөрдүлэр.

Сахабыт сирин сүрүн кыһыҥҥы суола оҥоһуллан бүтэ илик, билиҥҥи туругунан мууһу халыҥатыы, кыдьымаҕаы ыраастааһын үлэтэ ыытылла турар.

Саха өрөспүүбүлүкэтин тырааныспар уонна суол хаһаайыстыбатын министиэристибэтин анал хамыыһыйата Хатас - Павловскай хайысханан арыллыахтаах суолу көрдө. Билиҥҥи туругунан суол арыллар туруга суох.

Анатолий Потапов, СӨ тырааныспар уонна суол хаһаайыстыбатын миниистирин солбуйааччы: «Бу Хатас өттүттэн муус чараас. Кыччаабыта 14-17 см. сорох сирдэринэн 30-тан тахса см. Билигин саамай чараас сирдэргэ 50 м. дьөлө сылдьаллар. Уонна бэҕэһээҥҥи бэрэбиэркэ түмүгүнэн муус чараас. Ол миэстэлэргэ билигин хаар ыраастааһына. Тымныылар түспүттэринэн сибээстээн иннэ үлэни ыытыахпыт».

Көҥүлэ суох айан бүгүҥҥү хартыыната олохтоохторго элбэх кыһалҕаны үөскэттэ. Сэтинньи ый сылаас туруута - биир сүрүн төрүөт.  Суол үлэһиттэригэр ахсынньы ый 11 күнүгэр айан суолун арыйар сорук турар. Онуоха бу түспүт тымныылар көмө буолуохтаахтар. 

Суол арыллыытыгар тымныы күүтүүлээх-кэтээһилэх буоллаҕына, куорат иһинээҕи айаҥҥа суоппардар элбэх харгыстары көрсөллөр. Өрөбүл күнтэн түспүт хойуу туман суолга улахан саахаллары таһаарда. Мантан сиэттэрэн туманнаах күннэргэ суолга сэрэхтээх буолуу туһунан суол-иис сулууспатын улэһиттэрэ сэрэтии улэтин күүһүрдэллэр.

Владимир Ощепков, СӨ суол-иис иниспиэксийэтин пропагандаҕа салаатын салайааччы: «Билигин кыһыммыт номнуо бэйэтин күүһүгэр киирдэ. Өрөбүллэргэ куорат уонна Өрөспүүбүлүкэ суолларыгар туман турар, ол иһин суоппардар уонна сатыы сылдьааччылар сэрэхтээхтик сылдьыаххытын наада».

Аҥардас ааспыт нэдиэлэҕэ бүтүн Өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн 92 тимир көлөлөр харсыһыылара таҕыста, ол иһигэр 10 киһи эчэйиилээх суол быһылаан буолла, хомойуох иһин биир киһи суорума суолланна. Туманнаах күн дьыл Өрөспүүбүлүкэ бары улуустарыгар бэлиэтэнэр, онон ордук уһун айаҥҥа сылдьааччылар эмиэ болҕомтолоох буоллалар ирдэнэр.

Аныгыскы нэдиэлэттэн хойуу туман намыраан суолга-иискэ куттала суох сырыы олохтонуоҕа. Онтон билиҥҥи балаһыанньаҕа массыыналар бэйэ-бэйэлэрин икки ардыгар сөптөөх арыты, сэрэхтээх айаны тутуһаллара ирдэнэр.