Таттаҕа саҥа балыыһа арыллыытыгар Владимир Путин кытынна

Хас эмэ уонунан сылларга ыра оҥостубут Таатта улууһун олохтоохторун санаата туолла. Улуустааҕы киин балыыһа арыллыбытын туоһулуур күлүүһү кылаабынай бырааска туттардылар. Бар дьон үөрүүтүн үллэстэ Ил Дархан Айсен Николаев кэллэ.

Айсен Николаев, Ил Дархан: "Таатта улууһун дьоно-сэргэтэ бэттэхэй үчүгэй дьиэни үчүгэйдик туһанныннар. Доруобуйа харыстабылыгар өссө күүскэ үлэлээммит балыыһаҕа дьон олох да сылдьыбатын ситиһиэхпитин наада.Төһөнөн аҕыйахтык сылдьаллар да соччонон үчүгэй буолуохтаах. Онуоха маннык үрдүк хаачыстыбалаах поликлиникалар дьон бэйэтин харыстанан, доруобуйатын көрүнэригэр үлэлэһиэххит диэн эрэнэбин".

Сырдык коридордаах, киһи киирэригэр-тахсарыгар табыгастаах гына оҥоһуллубут поликлиника 4 тыһ. кв м иэннээх, 3 мэндиэмэннээх, хас биир эмчит кэбиниэтэ аныгы үйэ ирдэбилигэр эппиэттиир, саҥа технология бүтэһик кэриэтэ киэбинэн таҥыллыбыт тиэхиникэлэринэн толору. Бу барыта "Доруобуйа"  национальнай бырайыак көмөтүнэн олоххо киирдэ. Саҥа тутууну дойду салалтата биһирээтэ. Россия президенэ Владимир Путин видео сибээһинэн быьа эфиргэ холбонно.

Владимир Путин, РФ президенэ: "Ытык – Күөл олохтоохторугар эҕэрдэ, бары үчүгэйи баҕарабын. Доруобуйа харыстабылын саҥа эбийиэгэ туһаны аҕалыа диэн эрэнэбин. Манныкэбийиэктэр тыа сиригэр элбэх буолуохтаахтар".

Таатта улууһун киин сэлиэнньэтигэр тутуллубут балыыһа биир сменаҕа 200 киһини тэҥинэн көрөр-истэр буолуоҕа. Онон улуус дьоно барыта туһаныаҕа. Доруобуйа харыстабылын миниистирэ Лена Афанасьева, Таатталар куоракка киирбэккэ, диагностиканы миэстэтигэр оҥорорго бары усулуобуйа олохтонно диэн бигэргэттэ.

Лена Афанасьева, СӨ доруобуйатын харыстабылын миниистирэ: "Таатта улууһун олохтоохторун доруойатын көрүүгэ бу балыыһа толору эппиэттиир. Кыра оҕоттон саҕалаан ийэ буолар дьахталларга тиийэ барыларын хабар. Маны сэргэ улахан дьону көрөр поликлиника лабораторията, тиэхиникэнэн хааччыллыыта ыарыһаҕы толору көрөрү-истэри, чинчийэри хааччыйар".

Киин балыыһа үлэһиттэрэ, эмчиттэрэ урукку дьылларга бөһүөлэги биир гына арҕам-тарҕам ыһыллан олорбут буоллахтарына, билигин биир дьиэҕэ олохсуйдулар. 40 сыл балыыһаҕа үлэлээбит онкоскрининг кэбиниэтин сиэстирэтэ Изабелла Максимова үөрүүтэ муҥура суох.

Изабелла Максимова, медицинэ сиэстэрэтэ: «Тупсаҕай поликлиникаҕа туга барыта баар. Барыта илиибит иннигэр, онон үлэлииргэ наһаа чэпчэки буолла. Ыарыһахтарга да үлэһиттэргэ да чэпчээтэ, табыгастаах буолла».

Тыа сиригэр саамай наадалаах тэрилинэн компьютернай томограф буолар. Бу аппараат үгүс ыарыһах уһун айаны тулуйарын тохтотор, Дьокуускайга диэри 300-чэкэ килэмиэтири төттөрү-таары тиэйиллэри умуннарар суолталаах.

Дэриэбинэ дьонун, ордук аҕам саастааҕы, үрдүк хаачыстыбалаах тэрилинэн туолбут ЛОР хоһо үөрдэр. Урут истэллэрин бэрэбиэркэлэтэ медициинэ киинигэр көрдөрөр буоллахтарына, билигин бу хоско быһаартарар буоллулар. Манна аудиометр, эхосинусскоп уонна ЛОР быраастар ыралара - элбэх функцияны толорор улэлиир остуоллара турда.

Алена Комиссарова, отоларинголог быраас: «Саамай күүтүүлээх аппарааппыт кэлэн турда. Билигин кулгаах, мурун иһин, күөмэйи эндоскобунан көрөр кыахтанныбыт».

Саҥа аппарааты үлэлэтэргэ, туһанарга исписэлиистэр анаан-минээн эрдэттэн үөрэнэн, ананан кэллилэр. Маны таһынан “Земский доктор” бырагырааманан 3 быраас кэлэн улэлиир. Поликлиника бырааһынан хааччыллыыта 81% тэҥнэһэр.

Егор Борисов, РФ, СӨ доруобуйатын харыстабылын туйгуна, СӨ үтүөлээх бырааһа, медициинэ билимин дуоктара: "Киһи ымсыырар балыыһата. Маннык дьиэҕэ-уокка киһи киһини эмтии эрэ олоруон сөп. Мин Тааттам былааһатын уратыта сахалыы тыыннааҕа уонна хас биирдии үлэһит ис дууһатыттан үлэлиирэ буолар".

 Сахалыы итэҕэлинэн саҥа дьиэҕэ сиэр-туом оҥоһулунна. Айыылар уонна аныгы медициинэ көмөтүнэн, бар дьон чөл туруктаах буоларыгар алгыс этилиннэ. Ол инникитин ситиһиллиэхтээх.

Айаал Бурцев,  "Таатта улууһа" МТ баһылыга: «Саҥа былааһа аныгы ирдэбилгэ толору эппиэттиир. Таатта улууһун дьоно өрөспүүбүлүкэ салалтатыгар улаханнык махатанабыт».

Билигин өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн медициинэ хайысхатынан Тааттатааҕы балыыһаны кытары өссө 14 бөдөц эбийиэк тутулла сылдьар. Онтон медициинэ таһыма саҥа үрдэлгэ тахсан эрэрин, киһи олоҕун орто сааһа 73 тэҥнэспитэ көрдөрөр.