Дьокуускайга саха уонна эбэҥки норуоттарын бултуур үгэстэрин көрдөрөр быыстапка турда

Айанан, тайыыннан, сохсонон, чаркааннан бултааһын эбэҥки уонна саха норуотун быстыспат сорҕото. Эдьигээн улууһун быыстапката дьон болҕомтотун тарта. Былыр былыргаттан өбүгэ саҕаттан бултаан кэлбит ньымаларын, туттуллар малларын быыстапкаҕа туруоран көрөөччү киэҥ араҥатыгар таһаардылар.

Ярославскай аатынан кыраайы үөрэтэр түмэлгэ улуустар олохторун-дьаһахтарын кэпсиир, көрдөрөр быыстапка хаһыс да сылын тэриллэр. Баай байанай ыйын көрсө Эдьигээн улууһун быыстапката туруоруу эмиэ былаан быһыытынан ыытылынна.

Елизавета Алексеева, Емельян Ярославскай аатынан саха түмэлин этнография салаатын исписэлииһэ: «Биһиэхэ 17 үйэҕэ дьаһаах хомуллубут бултанан бэриллэр тириилэр бааллар. Онно статистическай көрдөрүүлэрэ киирэн тураллар. Ону таһынан пуондаттан былыргы булчуттар хаартыскалара, араас сопхуос, колхуос хаартыскалара эмиэ бааллар».

Быыстапкаҕа туттуллар мал-сал, булт тэрилэ эрэ буолбакка, түҥ былыргы сиэр-туом, үгэс эмиэ сиһилии көрдөрүллэр. Хас да үйэни уҥуордаан илдьэ кэлбит төрүт дьарыкпытын түмэл үлэһиттэрин дириҥ, хорутуулаах кэпсээннэриттэн билиэххэ сөп. Айаал Софронов Эдьигээн улууһун историяны үөрэтэр түмэл экспонаттырын кытары тэҥҥэ кэлсэн, түмэл ыалдьыттарыгар кэпсиир.

Айаал Софронов, Эдьигээннээҕи историяны үөрэтэр түмэл билим үлэһитэ: «Сырдатар Чычыпкаан диэн сиэр-туом. Бу сиэри-туому булчуттар бултара ханнаҕына, булт өр кэмҥэ бултаммат буоллаҕына булчуттар Чычыпкаан маһын бэлэмнээннэр, уот оттоннор айылҕаттан көрдөһөннөр, охторун, тайыыларын, бултуур сэптэрин буруоҕа ыраастатан баран бу Чычыпкаан иһинэн ааһаннар бултуу бараллар эбит».

Хоту дойду хоһуун дьонун, ааспыт үйэ чулуу булчуттарын кэпсиир интерактивнай экран турда, ыраах Эдьигээн улууһуттан кэтэ сылдьыбыт таҥастарын кытары аҕалан көрөөччү дьүүлүгэр таһаардылар. Уопсайа Эдьигээнтэн 30-тан тахса киилэни аҕалан туруордулар. Бу - сэдэх көстүү. Арктика уһугар сытар улуус түмэлин экспонаттара мээнэҕэ кэлбэттэр. Итиэннэ эбэҥки норуотун төрүт үгэһин, былыргы сиэрин историческай чахчыларынан туруорбуттар. 

Айаал Софронов - Эдьигээннээҕи историяны үөрэтэр түмэл билим үлэһитэ: «Бу биһиги Дьокуускай олохтоохторугар сирдэтэн сиэттэрэн көрдөрө сатаатыбыт. Былыр биһиги өбүгэлэрбит дьиҥ чахчы хайдах бултаан аһаан-сиэн бу тыйыс тымныыга тыыннаах ордор туһугар олорон ааспыттарын. Ол курдук бу былыргы айаны биһиги эмиэ бу Саха сирин олохтоохторугар эмиэ ойуулаан, харахтаан дьиҥнээхтии хайдах туруохтааҕын, буолуохтааҕын көрдөрдүбүт».

Быыстапкаҕа сылдьыбыт эрэ киһи чахчы урукку кэминээҕи дьон дьарыгын, өбүгэлэрин саҕанааҕы эйгэҕэ сылдьыбыт кэриэтэ буолар. Умнулла быһыытыйбыт төрүт үгэс, бултуур тэрил эгэлгэтин быыстапкаҕа сиһилии билсиэххэ сөп.