Силии донор буолуон баҕалаахтары ыҥырыы үлэтэ салҕанар
Медик идэтигэр үөрэнэ сылдьар устудьуоннар донорство диэн хайдахтаах курдук наадалааҕын кимнээҕэр да ордук билэллэр. Онон силии донора буоларга ыҥырар тэрээһиҥҥэ биир бастакынан кинилэр кытталлар. Манна этиллибитинэн, Арассыыйа үрдүнэн, аймаҕын доруобай килиэккэлэрэ сөп түбэспэтэх, 4.5 тыһыынча хаан араактаах киһи донор көмөтүн күүтэр. Онон бу хайысханы сайыннарыыга дойдуга үгүс үлэ ыытыллар. Ыччаты кытта көрсүһүүгэ Саха сириттэн бастакы силии туттарааччы Петр Николаевич кытынна. Кини дьоҥҥо көмөлөһөр баҕаттан уустук донор буолбутун үллэһиннэ. Петр 2021 сыллаахха реестрга киирээт номнуо биир киһиэхэ көмөлөспүт.
Пётр Пестряков, силии донора: «Аналиһым барыта үчүгэй буолан Киров куоракка ыҥыран ылбыттара. Онно 5 аҥар чааһы быһа силиибин туттаран барыта үчүгэйдик ааспыта. 2-3 ыйынан олордуу буолбута биллибитэ, рецепиент доруобай, мин килиэккэлэрим толлору олоҕурбуттар».
Уҥуох силиитин хаан, искэҥ ыарыылаахтарга куталлар. Силии донора көстөн биэрбэт, аны генетика өттүнэн сөп түбэһэрэ уустук. 10 тыһыынча киһиттэн биир эрэ киһи сөп түбэһэр. Онтон Саха сиригэр сыллата ортотунан 30-ча оҕо искэҥ ыарыытынан ыалдьар. Мантан 1-2 оҕоҕо силии донора наада буолар. Маныаха икки сыллааҕыта тэриллибит өрөспүүбүлүкэтээҕи силии донордарын реестыра кыһалҕаны быһаарыыга үлэтэ үтүө түмүктэрдээх. Бу үлэни хаан кутар станция уонна Саха сирин учуонай дьахталлара Лига көҕүлүүр.
Вилена Герасимова, Дьокуускайдааҕы хааны тутар ыстаансыйа лабораториятын сэбиэдиссэйэ: «Силии донорстватын сайдыытыгар биһи Өрөспүүбүлүкэбитигэр Саха сирин учуонай дьахталларын Лигата бастакы хардыы оҥорбута. 2020 сылга профессор Саввина Надежда Валерьевна уонна биһи сулууспабыт Ил Дархан граанын сүүйэммит бу хайысханнан сайыннарарга элбэх үлэ барбыта. Күн бүгүн Саха сириттэн 260 донор реестрга киирбитэ, онтон 4 киһи донор быһыытынан ыарыһахтарга көмөлөспүтэ».
Устудьуоннарга силиини туттарыы хайдах быһыылаахтык барарын, туох ирдэнэрин сиһилии кэпсээтилэр. Силиини туттарыы билигин судургутуйбут. Эрдэ киһини норкуоһунан утутан баран, өттөгүн уҥуоҕуттан испирииһинэн оботторон ылар эбит буоллахтарына, билигин донор анал эми истэҕинэ силиитин килиэккэлэрэ хаанын кытта булкуһар. Реестырга киирээччилэр Дьокуускайдааҕы хааны тутар ыстаансыйаҕа анал бэрэбиэркэни ааһаллар итиэннэ хааннарын Киров куоракка гематология уонна хаан институтугар ыыталлар.
Светлана Давыдова, норуот депутата: «Саха сириттэн номнуо 4 киһи донор буолбут. Бу улахан ситиһии дии саныыбын. Наука быраастара этэллэринэн биһиги сахалар хааммыт буккуллубатах, онон биир көрүҥнээхпит, оннукпут көмөлөһөр эбит».
Тэрээһиҥҥэ кыттыбыт устудьуоннары толкуйданан баран донор буоларга ыҥырдылар. Аан дойдуга силиини туттарыы босхо. Онон бу дьыалаҕа кырдьыктыы үтүө санаалаахтар ылсаллар.
