Чурапчыга 53 ыалы хаарбах туруктаах дьиэлэртэн көһөрдүлэр

Биэс мэндиэмэннээх 2803 м² иэннээх дьиэ биирдии уонна үстүү хостоох кыбартыыралардаах. Нэһилиэк олохтоохторо өр сылларга кэтэспит дьиэлэригэр киирэн үөрүүлэрэ муҥура суоҕун бэлиэтээтилэр. Күлүүһү туттарыы үөрүүлээх түгэнигэр бу саҥа дьиэ олохтоохторо долгуйан тураллар. Кинилэр эргэ дьиэлэрэ көһөрүү бырагырааматыгар киирэн саҥа таас дьиэлэнэр кыахтаннылар.

Татьяна Седалищева, Чурапчы нэһилиэгин олохтооҕо: «Манна кыбартыыра ыламмыт дьэ бу үөрүүлээх чааспытын кэтэһэ олоробут. Күлүүспүтүн тутаары сүрэх көбүү. Кырдьар сааспытыгар таас дьиэҕэ киириэхпит диэн үйэбитигэр күүппэтэхпит. Үөрүү долгуйуу ынырык. Биллэн турар салалтабытыгар бу курдук дьон-норуот туһугар туһалаахтык үлэлээтиннэр, куруутун дьоҥҥо кыһана сырыттыннар диэн баҕа сынаалаахпын».

Туйаара Левина, Чурапчы нэһилиэгин олохтооҕо: «Бу бырагыраама үлэлиирэ наһаа үчүгэй. Бүгүн элбэх баҕайы киһи дьиэлэнэр. Бырабыыталыстыбабыт бу бырагырааманы эккирэтиһэн, сүүрэн-көтөн биһиэхэ бу маннык үчүгэй баҕайы дьиэ бэлэхтээбитигэр махтанабыт».

Улууска хаарбах туруктаах дьиэттэн саҥа кыбартыыраҕа көһөрүү бырагырааманан 2025 сылга диэри 202 кыбартыыраны, ол эбэтэр 11 дьиэ тутуллан олоххо киирэрэ күүтүллэр. Оттон бүгүҥҥү күн туругунан Чурапчы улууһун 11 нэһилиэгэр барыта холбоон 33 элбэх кыбартыыралаах дьиэҕэ 1974 киһи көстө, 35 тыыһынчаттан тахса кэриҥэ иэннээх сиргэ үлэ ыытылынна.

Уйгулаан Туласынов, Чурапчы нэһилиэгин баһылыгын солбуйааччы: «Билиҥҥи туругунан 103 ыалга анаан биэс мэндиэмэннээх икки дьиэ номнуо тутуллан, күлүүстэрэ туттарыллан онно дьон олорор. Биир ыйынан, ол эбэтэр ахсынньы ыйга 24 хаалбыт ыалга Чурапчы нэһилиэгин хабыллар хаба ортотугар саҥа дьиэҕэ күлүүстэрэ туттарыллар».  

Өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн бу сылга уопсайа 555 тыһ. м² иэннээх дьиэ олохтоохторун көһөрүөхтээхтэриттэн, 544 тыһ. көтүрүллэн турар. Бу сыл бүтүөр диэри былаан туоларыгар 10 тыһ. хаалла диэн дьиэни-уоту тутуу салаатын салалтата иһитиннэрдэ.

Игорь Алексеев, СӨ олорор дьиэни-уоту тутуу Дирекциятын программалары олоххо киллэриигэ салаатын салайааччы: «2023 сылга өрөспүүбүлүкэбит үрдүнэн 21 дьиэ үлэҕэ киирдэ, сыл бүтүөр дылы өссө 80-ча дьиэ киирэрэ күүтүллэр. Бырагыраамабытыгар уопсайа 36 улуус барыта киирэр. Хаарбах туруктаах дьиэлэр улуустарбытыгар барытыгар бааллар – олору барытын көһөртүүргэ үлэни ыытабыт. Онтон бу сылга Киин оройуоннарга, Бүлүү Бөлөх улуустарыгар, Илин Эҥэргэ уонна Арктика оройуоннарыгар дьиэлэр киириэхтээхтэр».  

Оттон Дьокуускай куорат Гагаринскай уокуругар саҥа 9 этээстээх дьиэ тутуллан бэлэм буолла. Кыһынын тымныы муус муосталаах дьиэттэн саҥа тутуллубут ыаллыы турар сылаас дьиэҕэ кириэхтэрэ.

Уйгулаана Николаева: «Гагаринскай уокурук олохтоохторо сотору кэмининэн элбэх мэндиэмэннээх таас дьиэҕэ киириэхтэрэ. Дьиэлэрин үлэтэ ситэн, ититии холбонон бүгүн сылаас ууну холбоотулар. Сотору кэминэн саҥа олохтоохтор күлүүстэрин тутан саҥа дьиэлэригэр киириэхтэрэ».

Саҥа дьиэ уопсайа 99 кыбартыыралаах, олортон 37-тэ тулаайахтарга анаммыт кыра иэннээх дьиэлэр уонна 62 кыбартыыра хаарбах дьиэ бырагырааматыгар хапсыбыттарга анаан тутуллубут.