Эт-хаан чөл буолуутун чинчийэр киин арылынна
“Долгун” спортивнай-чэбдгирдэр комплекска Россияҕа аан бастакытын кинезиологическай чинчийиилэрин уонна эт-хаан өттүнэн бөҕөргөтөр технологияларын тустаах киинэ аһылынна. Саҥа үөрэтэр научнай тэрилтэ үөрүүлээх аһыллыытыгар Хотугулуу-Илин федеральнай университет, физкультура уонна спорт институтун салайааччылара, үлэһиттэрэ, спорт тэрилтэлэрин бэрэстэбиитэллэрэ кытыннылар. Тэрээһин Норуоттар икки ардыларынаа5ы 9-с физкультурнай үөрэҕирии научнай конгреһын уонна Физкультурнай хамсааһын 100 сылыгар ананан ыытылынна.
Николай Гоголев, ХИФУ физкультураҕа уонна спортка институтун дириэктэрэ: «Инникитин наукаҕа үлэлиир исписэлиистэри бэлэмнээн таһаарар сыаллаах-соруктаах үлэлиибит. Ону олоххо киллэриигэ биһиги, хайдах бу соругу үөрэх былааныгар сөптөөхтүк киллэрэбит диэн боппуруос турбута. Түмүгэр бу киин баар буолла. Манна чинчийэр лаборатория хайаан да баар, ону тэҥэ медицинэ, физическэй култуура уонна спорт бары биир кииҥҥэ түмсүөхтэрэ. Ол түмүгэр наукаҕа чинччийэр үлэлэр баар буолуохтара».
Онон саҥа киин наука уонна үөрэх тэрилтэлэрин икки ардыгар сибээс олохтоноругар көмөлөөх буолуоҕа. Ону тэҥэ, устудьуоннары научнай, научнай-методическай үлэҕэ көхтөөхтүк сыһыарыыга итиэннэ талааннаах ыччаты булууга олук ууруоҕа. Кэнэҕэскитин киин базатыгар араас тэрээһиннэр, семинардар, кууурустар, кэмпириэнсийэлэр, төгүрүк остуоллар ыытыллыахтара.
Леонид Спиридонов, СӨ спорт миниистирэ: «Киин сүрдээх улахан хайысханы ылан үлэтин саҕалыаҕа. Манна этиллэр киһи хамсанар эйгэтин сөпкө туһаныы уонна сайыннырыы. Бу хайысханы үөрэх, билим өттүнэн сайыннардахпытына нэһилиэнньэҕэ олус туһалаах буолуо диэн эрэнэбит».
Кинезиологическай чинчийиилэр, ол эбэтэр кинезиология диэн хамсаныыны үөрэтэр наука саҥа технологиялар, көмөтүнэн киһи доруобуйатын бөҕөргөтүүгэ үөрэтиилэр барыахтара. Манна кинезиология хас даҕаны хайысхатынан үлэлэһиэхтэрэ. Ол курдук киһи сааһынан, прикладной, спортивнай, чэбдигирдэр уонна адаптивнай көрүҥнэринэн ньымалары, дьарыктанар сүбэлэри таҥыахтара. Маныаха Саха сирин тыйыс усулуобуйатын учуоттуохтара.
Семён Григорьев, Бүлүү улууһун физкультураҕа кэмитиэтин бэрэссэдээтэлин эбээһинэһин толорооччу: «Бу салааны билим өттүнэн сайыннардахпытына нэһилиэнньэ доруобуйатын көрүнүүтүгэр улахан хардыыны оҥоруохпут. Бу саамай сөптөөх уонна биһиэхэ наадалаах киин арылынна диэн олус үөрдүм, долгуйдум».
Маны тэҥэ кииҥҥэ спортсменнар кыахтарын улаатыннарыыга тустаах чинчийиилэри ыытыахтара.
