Саха сиригэр олохтоох бэйэ оҥорон таһаарыы сайдар

Убаһа этиттэн тушенка, хатырыллыбыт балыктан миин, кучу оттон чэй. Хатас агро оскуолата бу уонна да атын астарынан өрөспүүбүлүкэҕэ киэҥник биллибитэ. Оҕолор бэйэлэрин бырайыактарын олоххо киллэрэн, агро урбааны кыайа тутан, аны бородууксуйаларын ырыынак киэҥ эйгэтигэр таһаардылар.

Диана Васильева, Хатас агро-оскуолатын инновацияҕа уонна агротехнологическай салааҕа дириэктэрин солбуйааччыта: «Оҕолорбут, бу 4 сыл иһигэр үөрэтэн, чинчийэн таһаарбыт бырайыактара, баҕа санаалара. Ол бырайыактарын оҥорон таһаарыыта эргииргэ тахсан, дьон биһирэбилин ылан, НПКаларга кыттан, миэстэлэһэн. Биһи оҕо үөрэҕэ, наука, оҥорон таһаарыы быһыытынан биир тэтим эргиир оҥороммут оҕо сайдарыгар кыһамньылаахтык үлэлии сылдьабыт».

Бэйэ бородууксуйатын киэҥ эйгэҕэ тарҕатыы хаһан баҕарар күүстээх хонтуруолу, судаарыстыбыннай ирдэбилгэ эппиэттиир буолууну эрэйэр. Россельхознадзор Саха сиринээҕи салаатын инспектордара оскуола учууталларын кытары көрсөн, өйдөтүү-сырдатыы үлэтин ыыттылар.

Айна Дьяконова, Россельхознадзор Саха сиринээҕи салалтатын ветеринарнай кэтээн көрүү салаатын судаарыстыбаннай инспектора: «Меркурий диэн федеральнай государственнай информационнай система, ол онно холобур, үүт-эт бородууксуйатын киирэрин-тахсарын көрөбүт, хайдах оҥороллорун, хас киилэ таһааралларын уонна барарын-кэлэрин».

Оскуола оҥорон таһаарыыннан эрэ буолбакка араас үүнээйилэри олордор. Барыта күннээҕи олоххо наадаалаах, туһалаах бородууксуйа буолар.

Айтал Павлов: «Оскуола бу быйылгы үөрэх дьылыттан саҕалаан саҥардыы бу лууктары үүннэрэн саҕалаата. Көрөргүт курдук кинилэр туруктара үчүгэй. Уонна бу оскуолаҕа инники сылларга араас үүнээйилэри, сибэккилэри олордор этилэр. Итиэннэ кыһыҥҥы өттүтүгэр араас сиэниллэр оттору уонна салаттары олордоллор».

Билигин оҕолор өссө да атын саҥа бырайыактарга ылсаллар. Аны отонтон морс оҥорон, күн ахсын иһэргэ табыгастаах буоллун диэн, кыракый чэй пакетын курдук бороһуоктаан таһаарыахтара. Бу бырайыак сотору кэминэн силигэ ситэн, олоххо киириэҕэ. Павел Марков доҕорун кытары, бу морсу оҥорууга үлэлэспитэ 3-с сыла буолла. Өр бириэмэ устата чинчийэн, үөрэтэн көрдүлэр.

Павел Марков, Хатас агро-оскуолатын 9-с кылааһын үөрэнээччитэ: «Боростуой морс иһэр буоламмын санаа киирбитэ. Наһаа өр буһар. Кыратык харчы бараан суурайан иһэр утах наһаа үчүгэй буолааччы. Мантыкабыт оҥоһуллара: боростуой отону ылабыт, ириэрэбит, уутун ыгабыт уонна хатарабыт. Хатаран баран саахары кытта бытарытабыт».

Онон оҕолор бу маннык оскуолаларга үөрэнэн, бүтэрэллэрин саҕана бэлэм бырайыактаах, бэйэ бородууксуйаны хайдах оҥорор өйдөбүллээх буолан тахсаллар. Судаарыстыба өттүттэн туох ирдэбил баарын, хонтуруоллуур уорганнар быраабылаларын кытары билсэн, киэҥ билиилээх, дириҥ өйдөбүллээх буолаллар.