Ил Түмэн сэттис ыҥырыылаах мунньаҕын бастакы сиэссийэтэ

Бастакы пленарнай мунньах Ил Дархан Айсен Николаев тыл этиититтэн саҕаланна. Кини өрөспүүбүлүкэ сайдыытын туһугар сокуону оҥорор үрдүкү уорган уонна салалта тэҥҥэ таһаарыылаахтык үлэлиэхтээҕин ыйда. Онтон сессияны, бэрэссэдээтэл талыллыан иннинэ Ил Түмэн бэрээдэгинэн,   саамай аҕам саастаах депутат Иннокентий Романов ыытта. Бастатан туран, ааҕар-суоттуур, мандаат хамыыһыйалара уонна секретариат талылыннылар. Сэттис ыҥырыылаах мунньахха биэс партияттан  77 норуот депутата талыллан инники биэс сылга үлэлиэхтэрэ. Саҥа састаапка 52% аан маҥнайгытын талыллар дьон.

Николай Бугаев, норуот депутаата: "Эдэр да депуттар уонна уопуттаах да депутаттар бааллар. Биһиги испитигэр анал байыаннай дьайыыга сылдьыбыт  Россия Дьоруойа уонна “Эр санаа” уордьан кавалера бааллар. Маны тэҥэ бырамыысыланнас, социальнай бэлиитикэ, наука, култуура эйгэтиттэн киирдилэр. Онон, мин санаабар, билиҥҥи састаап күүстээх састаап буолуоҕа. Дойду үрдүнэн бүрүүкээбит ыарахан усулуобуйаҕа Сахабыт сирин дьоно уйгулаахтык олороллорун туһугар үлэни ыытыахпыт диэн эрэллээхпит".

Бастакы мунньах быһаарыылаах чааһа - бэрэссэдээтэли талыы. 6 ыҥырыылаах мунньах спикера "Биир ньыгыл Россия" партияттан Алексей Еремеев уонна "Новые люди" партияттан Александр Иванов кандидатуралара турда. Иванову парламент кистэлэҥ куоластааһыҥҥа аһардыбата. Баһыйар элбэх куолаһы ылан Алексей Еремеев 7 ыҥырыылаах мунньах бэрэссэдээтэлинэн талылынна.

Алексей Еремеев, Ил Түмэн сэттис ыҥырыылаах мунньаҕын бэрэссэдээтэлэ: "Күүспүн-уохпун, туох баар билиибин-көрүүбүн барытын биэрэн тураммын сэттис ыҥырыылаах мунньах сөптөөхтүк, дьоһуннаахтык уонна норуот интиэриэһин көмүскүүр, өрөспүүбүлүкэ интэриэһин туруорсар, дойдубут кыайыылаах тахсарын  гына үлэлиэхпит-хамсыахпыт диэн салайааччы быһыытынан эрэннэрэбин".

Онтон Ил Түмэн бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччытынан 7 төгүлүн норуот депутатынан талыллыбыт Александр Жирков  талылынна. 7 ыҥырыылаах мунньах тутулугар уларыйыы киирдэ. Ол курдук эрдэ икки бэрэссэдээтэл солбуйааччыта баар эбит буоллаҕына, бу сырыыга 3 солбуйааччы ананна. Юрий Николаев, Александр Подголов уонна Афанасий Владимиров кандидатураларын депутаттар өйөөтүлэр. 

Юрий Николаев, Ил Түмэн сэттис ыҥырыылаах мунньаҕын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы: "Саҥа талыллыбыт бэрэссэдээтэл солбуйааччылара саҥа тутулунан өссө кэмитиэттээх буолаллар. Бастакыта байыаннай дьайыы хайысхатынан, онтон бүддьүөт  уонна судаарыстыбаннай тутуу кэмитиэттэрин солбуйааччылар салайыахтара".

Ыҥырыылаах мунньах маҥнайгы күнүгэр сис кэмититтэри бигэргэтии барда. Ол курдук 17 кэмитиэт тэриллиэ. Олор истэригэр байыаннай сулууспалаахтарга, бэтэрээннэргэ, дойдуга бэриниилээх буолууга иитии саҥа кэмитиэтэ тэриллиэ. 77 депутаттан 19 хамнастаах миэстэҕэ үлэлиэхтэрэ. Ыҥырыылаах мунньах иккис күнүгэр кэмитиэт бэрэссэдээтэллэрин, чилиэннэрин бигэргэтиэхтэрэ.