Булгунньахтаахха сэдэх үүнээйи саада

Галина Евграфова саад көрүүтүнэн дьарыктаммыта ыраатта. Агроном идэлээх буолан, үүнээйилэргэ эдэр сааһыттан интэриэстээх. Бастакы үүннэриитин 30 сыллааҕыта Булгунньахтааҕын сиригэр Сибиир яблонятын олордубута. Ол сиэмэтин урут Покровскай сиригэр үүннэриигэ дириҥ билиилээх учуутала Виктория Находкина интэриэһиргээбитин көрөн бэрсибитэ. Ол күнтэн ыла яблонятын бүөбэйдээн, дэлэйдик уу кутан көрбүтүн кэннэ маһа бастаан үүммэтэҕин үллэстэр.

Галина Евграфова, 1-Малдьаҕар нэһилиэгин олохтооҕо: "Онтон ботаническай садтан миэтэрэ аҥардаах икки яблоня угун ылан олордубутум. Онтуларым билигин улахаттар. Кинилэр сиэмэлэрин тарҕатаммын дьиэм таһыгар сүүрбэччэ яблонялаахпын. Бу көрүҥ үүнээйини олус сөбүлүүбүн, тэлгэһэбэр түөрт суорт үүнэн турар".

Билигин номнуо  кыра сиэмэтиттэн үүнэн тахсыбыт улахан мастара лаглаһан  тураллар. Онтон ыла салгыы астаах үүнээйилэринэн, араас сэдэх талахтары үүннэриинэн дьарыктанар баҕата туолан барар. Сааһын черемуха кэннэ тилэх баттаһа яблоня сибэккилээбитинэн барар. Үрүҥ сибэккилэринэн киэркэйбит тэлгэһэҕэ нэһилиэк эрэ олохтоохторо буолбакка, атын улуустартан тиийэ кэрэ көстүүнү көрө кэлэллэр.

Галина Евграфова, 1-Малдьаҕар нэһилиэгин олохтооҕо: "Үүнээйилэрбин кэлиҥҥи үс сыл Бурятия маһы олордор сириттэн ылар буоллум. Быйыл облепихам астанна, хомуйбуппут. Кыра хаалбытын чыычаахтар да сиэхтэрэ, интэриэһиргээн көрө кэлбит да дьон амсайыахтара".

Галина Евграфова атын култууралары эмиэ тэҥҥэ тутан үүннэрэр. Ол курдук облепиха, жимолость, ирга, вишня, биэ эмиийэ уонна да атын астаах үүнээйилэр эмиэ бааллар. Оттон декоративнайдартан сакура диэнинэн биллибит Луизеания Трехлопостная, биитэр мас ууһугар киирсэр Тамарикс баар.

Өрөспүүбүлүкэни биир гына тэлийэ көппүт үүнээйинэн кыһыл рябина талаҕа буолар. Куйаар ситимигэр дьон сүүнэ улахан рябинаны үүннэрэллэрин билэн,  илэ харахтарынан көрөөрү кэлэллэр. Бу сырыыга Галина садыгар Нам улууһуттан маһы олордуу кистэлэҥин билээри  уопут атастаһа кэллилэр.

Матрёна Канаева, Нам улууһун Хамаҕатта нэһилиэгин олохтооҕо: "Үүнээйини сэҥээрээччилэр бөлөхтөрүгэр аан бастаан Галина Евграфова тэлгэһэтин көрбүтүм. Маннык улахан рябинаны олордор эбит диэммит ымсыыраммын, хайаан да баран көрөбүн диэн быһаарыммытым. Итиэннэ доҕотторбун кытта кэлэн көрө сылдьабыт. Галина Семеновна үөрүүнү кытта көрүстэ, баай уопутуттан үллэһиннэ".

Кылгас сайыннаах Саха сиригэр үүннэрии кистэлэҥнэрин сылтан сыл бэйэтэ уопуттаан, чинчийэн дьоҥҥо-сэргэҕэ баай билиитин үллэстэр. Билигин бэйэтин биир идэлээхтэригэр барыларын экологическай олордууга көһүөххэйиҥ диэн сүбэлиир. Күһүнүн хагдарыйбыт оҕуруот аһын сэбирдэҕин, хаппыт талаҕын барытын агроспан матырыйаалынан бүрүйэн кыстаттахха, саас хара буор эрэ хаалар эбит. Оттон талах сорох көрүҥнэрин сытыаран баран хаарынан бүрүйэн кыстатахха, үүнээйи уһун үйэлээх быйаҥнаах буоларын биллибит