Саха сиригэр хомуур кэмэ саҕаланна

Улахан кыамталаах хомуйар техника тыаһа бааһына иһин толорор. Тыа хаһаайыстыбатын научнай чиничийэр институтун уоппуттуур учаастагар үлэ үгэнэ - күһүҥҥү хомуур. Бу 35 нүөмэрдээх  учаастак - туорахтаах култууралары чинчийэр-үөрэтэр лабаратория буолар. Манна быйыл нэчимиэн  саҥа суорта олордоллубута. Билигин хомуур бу көрүҥ туорахтаах култууратыгар барар. Оттон ол иннинэ лаборатория үлэһиттэрэ сэлиэһинэйи, эбиэһи хомуйбуттар. 

"Бу чопчу саҥа тахсыбыт сорт нэчимиэн - быйаҥ диэн. Ити 2021 сыллаахха оройуоннаммыта. Бу сорт ааптардара Иванова Валентина Самсоновна, Константинова Ирина Николаевна уонна мин. Кини саамай сүрүнэ, куолаһа үрдүк, улахан – 6-7 см. буолар. Уонна иһигэр сиэмэтэ элбэх, холобур 48-52 устуука буолуон сөп.  Онон кини ураһаайа улахан", - диир ТХНЧИ туорахтаах култуура лабораториятын научнай үлэһитэ Виктория Саввина.

"Быйаҥ" оройуоннаммыт нэчимиэн  ценофуражнай,  аһын элбэҕи биэрэр, сүөһү эбии аһылыгар олус иҥэмтэлээх. Быйыл институттар 7 гектар иэннээх сиргэ олордон, 12-13 центнер быйаҥы ылыахтаахатар.

Институт өссө биир уопуттуур сиригэр эмиэ үлэ барара былааннанар. Быйыл күн сибэккилэрин бааһынатыгар үүнүү олус үчүгэй диэн үлэһиттэр кэпсииллэр. Үүнээйилэр оннооҕор 3 миэтирэ уһуну куоһарбыттар. Быйыл манна эмиэ судаан ото, кукуруза, вика, горох онтон да атын сүөһү эбии аһылыгар сөптөөх, Саха сиригэр үчүгэйдик үүнэр суортар олордулубуттар.

Айылганы кэтэспэккэ, науканы кытта ыкса үлэлэһии. Чинчийэр институт сүөһү эбии аһылыгынан, чуолаан бу суортарынан дьарыктаммыта 14 сылыгар барда. Маны кытары ЯНИИСХ үлэһиттэрэ атын хаһаайыстыбалыры кытта ыкса үлэлэһэр.

"Хомуур үлэтигэр хаһаайыстыбалары кытта дуогабардаһан, улуустарга тэҥҥэ үлэ бара турар. Билигин үүнэн турар подсолнухтары барытын уонна атын сиилэс бөлөҕүн чугастааҕы хаһаайыстыбалларга, сүөһү бородууксуйатын үрдэтэр сыалтан, кинилэргэ тиксэриэхтээхпит", - диэн ТХНЧИ сүөһү эбии аһылыгын оҥорор лабораториятын сэбиэдиссэйэ, тыа хаһаайыстыбатын билимин доктора Сахаяна Павлова иһитиннэрдэ.

Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин дьаһалынан, билигин научнай учаастактарга үүннэриллибит сүөһү эбии аһылыгын, Республика хаһаайыстыбалырынан түҥэтиэхтэрэ.