Айылҕа туһатын толору туһаҕа таһаарыы

Ньургун бастакы сылыгар боруобаҕа быраатыттан 2 уйаны ылан ииппитэ, онтон кэлин күтүөтүн дьонун кытта тэҥҥэ сайыннаран, анал куурустарга үөрэнэн, салгыы бу дьыаланы сайыннардахха туһалаах буолсу диэн, билигин уйатын 20 кэриҥэ ахсааҥҥа диэри элбэтэн турар.

"Манна уонтан тахса, сүүрбэччэ уйа баар. 15 курдук уйаттан мүөт ыларым буолуо. Онтон атыттара кыралар, отводок диэн ааттыыллар. Араабыппыт улааппыттарын кэнниттэн уонна оннук тураллар, кыстыкка киирэллэрэ саарбах", - диэн мүөттээх ыҥырыаны иитээччи Ньургун Багдарыын иһитиннэрэр.

Ыҥырыаларын тутар сирэ, пасеката, Куллаты үрэх аттыгар турар. Элбэх сүмэлээҕинэн биллэр кучу отунан, мааны талахтарынан чэлгийэ үүммүт сири булан, ыҥырыаларын онно сайылатар. Мүөтү биэрэр "табаарыстара" айылҕаны кытта ыкса сибээстээхтэрин бэлиэтиир. Хайа эрэ түгэҥҥэ кыыһыран, оттон хайа түгэҥҥэ чуумпу олохтоох харамайдар.

Мүөт киһи доруобуйатыгар туһата элбэх буолан, хас биирдии сайылыктаах, даачалаах ыал ииттиэн сөп диэн сүбэлиир. Кыра оҕолор, сиэттэр куруук доруобай сылдьалларыгар эбээлэр, эһээлэр кыстык уйаны эрэ кыайдаллар, аҕыйахтыы уйаны ииттэн бэйэ мүөтүн оҥорон таһаарар кыахтаахтар.

Ыҥырыа иитиитэ наһаа көрүүлээх, хайа баҕарар дьиэ кыылын көрүүтүн курдук элбэх болҕомтону эрэйэр. Биир уйаҕа хастыы эмэ уонунан тыыһынча үлэһиттэрдээх буолар. Сыл аайы дьыл кэмиттэн көрөн, ортотунан 100 киилэ курдук бэйэ мүөтүн ылар. Аҕыйах сылынан мүөт бары туһатын - прополис, перга, маточнай молочко, буосканы туһаҕа таһаарыыны ситиспит киһи диэн баҕа санаалаах.

"Сайылыкка турар буоллаҕына – табыгастаах. Сахам дьонугар бу ыҥырыа иитиитинэн дьарыктанын диэн сүбэлиэм этэ. Сотору кэминэн үөрэниэхпит буоллаҕа, кыстатар буолуохпут", - диир Ньургун Багдарыын.

Кэлии мүөтү буолбакка, сахалар бэйэбит айылҕабытыттан ылбыт мүөппүтүн сиэххэйиҥ диэн Багдарыын Ньургун дьонун-сэргэтин ыҥырар. Ыҥырыа иитиитигэр саха киһитэ тымныы кыһыны аһардар үчүгэй кыстык дьиэни тутта эрэ, иитэр кыахтаах.