"Саха алааһын Иэйиэхситэ"

Сахатын дьонугар-сэргэтигэр бүтүн сэттэ уонча ырыаны айан хааларбыт, бар дьон кутун ылбыт, норуот тапталлаах ырыаһыта Анастасия Варламова төрөөбүтэ 75 сылыгар анаммыт быыстапкаҕа Анастасия Николаевна хаартыскалара, докумуоннара, сыанаҕа кэппит көстүүмнэрэ, наҕараадалара, сд -дискэлэрэ, кассеталара, тус-маллара бар дьон дьүүлүгэр таҕыстылар.  "Саха алааһын Иэйиэхситэ" диэн ааттаммыт туруоруу киин көстүүтүнэн "Аҕам алааһа" ырыатынан, отуутун таһыгар хотуурун сытыылыы олорор эр киһи кэлбит дьону көрсөр. Аҕам алааһа  ырыа 90 сылларга бэрт тэнийэн ылланар кэмэ этэ. Валентина Бочонина ол саҕана хаһыат үлэһитэ, Анастасия Варламова кэнсиэрин кэнниттэн, кини чугас дьүөгэтигэр олус үчүгэй ырыаһыт диэн эппитин киниэхэ тиэрдэн, сыыйа билсэн доҕордоһуулара саҕаламмыт.

"Биир үтүө күн арай кабинеппар үлэлии олордохпуна, Анастасия Николаевна сандаарбытынан, үөрбүтүнэн, тус бэйэтинэн киирэн кэллэ. Олус соһуйдум уонна үөрдүм. Уонна онтон ыла билсэммит ити “Алаастан сөрүүн тыал илгийэр” диэн ыстатыйа суруйбутум. Ол саҕаттан чугастык алтыһан, дьүөгэлэһэн кэлбиппит", - диэн Анастасия Варламова дьүөгэтэ, суруналыыс Валентина Бочонина кэпсээтэ.

СӨ норуодунай артыыската аат Анастасия Николаевнаҕа олохтон барар сылыгар, 2006 сыллаахха, иҥэриллибитэ. Кини Саха сиригэр ырыа айааччылар сойуустарын аан бастакынан тэрийбитэ, салайбыта. Ыччаты уһуйааччы педагог, общественнай деятель быһыытынан киэҥник биллибитэ. Быыстапкаҕа биир күндү Анастасия Николаевна тус малынан, 50 сааһын туолар үбүлүөйдээҕи кэнсиэригэр Гохрантан атыыласпыт күндү таастарынан таҥыллыбыт кыһыл көмүс кольета буолар. Бу кольены Анастасия Николаевна чугас дьоно Тумусовтар дьиэ кэргэҥҥэ бэлэх ууммуттарын, кинилэр саха музейыгар үйэ тухары хараллыыга туттарбыттар.

"Быыстапкаҕа саҥа технологиялары киллэрэммит, хас биирдии ырыатыгар фоннаах уонна куйаар куод туруордубут. Телефонунан, смартфонунан таҕайан, Анастасия Николаевна куолаһын илэ истиэхтэрин сөп", - диир  Ярославскай аатынан музей быыстапкалыыр салаатын сэбиэдиссэйэ  Марианна Стручкова.

Быыстапкаҕа маны тэҥэ өрөспүүбүлүкэ хаһыаттарыгар бэчээттэмит ыстатыйалары, саха музейа, Мэҥэ-Хаҥалас кыраайы үөрэтэр түмэлин, аудиовизуальнай нэһилиэстибэ национальнай киинин пуондаларыттан экспонаттары көрүөххэ сөп. Ону сэргэ, Анастасия Николаевна, чугас дьүөгэтэ Саргылаана Саввична Адамова тус архыыбыттан аҕалбыт матырыйааллара быыстапканы ситэрэн-хоторон биэрэллэр.

«Быыстапка кинини дьон билэригэр тирэх буолуо дии саныыбын. Докумуоннарын да үөрэтиэхтэрэ уонна анабыл ырыаларын билбэттэрэ буолуо. Холобур, дьоруой Поповка, кини биир дойдулааҕа, Сыымах. Сахалар биир саамай киэн туттар дьоруойбут, Аҕа дойду сэриитигэр “Туос тууйастарын” анаабыта. Көҥүл тустууга Дмитрий Петрович Коркиҥҥа анаабыт ырыалара», - диэн Анастасия Варламова дьүөгэтэ, суруналыыс Валентина Бочонина сырдатта.

Тапталаах ырыаһыппыт олоҕун, айар үлэтин кэпсиир баай ис хоһоонноох быыстапка балаҕан ыйын төрдүс күнүгэр диэри үлэлиэҕэ. Онон ким баҕалаах кэлэн Анастасия Варламова туһунан көрүөн, номох буолбут үйэлээх ырыаларын истиэн сөп.