Сата тимирэ иккистээн тыыннанар

Сата хайатыттан уһаарыллыбыт тимиртэн быһах охсуллар. Арыйаан Уус билигин аҥардас олохтоох матырыйаалтан эрэ уһанар. Онон номнуо, Сата тимирэ иккистээн тыыннанан Хаҥалас нэһилиэгин эрэ буолбакка, Ньурба улууһун брендэ буолла.

"Сата тимирэ үчүгэй, сатаан уһаардахха. Тааһы хомуйууттан саҕаланар, үчүгэй тааһы булан хомуйаҕын. Ону уокка уматаҕын, үлтүрүтэргэ үчүгэй буоллун диэн.  Сөптөөх эрэһиимҥэ уһаардаххына, үчүгэй тимир кэлэр эбит", - диэн тимир ууһа Ариан Афанасьев - Арыйаан Уус этэр.

Хаҥалас  Сата диэн сиригэр-уотугар 9 көлүөнэ тимир ууһа түөлбэлээн олорбут. Бүлүү уокуругун чинчйибит Ричард Маак суруйбутунан,  1860 сыллаахха Хаҥалас нэһилиэгэр 200 буут тимир уһаарыллар эбит. Сата уустара 1940 сыллаахха диэри бэйэ тимирин оҥорбуттар. Онтон 2016 сыллаахтан Сата тимирдээх таастара дьон туһатыгар тахсар саҥа кэрдиис кэмэ саҕаланар. Тимири ылыы ньымаларын сөргүтүүнү кумааҕыга тиһэн, өйөбүл ылан уһааран саҕалаабыттара.

“Музейдарга этэн, бары сүбэлэһэн, дьаһалта көмөлөһөн 2016 сыллаахха бырайыак суруйбуппут. Онтон ол сыл күһүн, номнуо уһаарбыппыт. Бастакы уһаарыыбыт олус үчүгэйдик табыллан, онтон кынаттаммыппыт. Холобура, 32 киилэни кутан бараммыт 11 киилэни ылбыппыт, дьиҥэ. Олох үчүгэй көрдөрүү этэ. Ол кэнниттэн сыл ахсын иккитэ-үстэ уһаарабыт”, - диир салгыы Ариан Афанасьев - Арыйаан Уус.

Болгуо тимири Хаҥалас нэһилиэгиттэн чугас, Сата Хайаларын тэллэҕэр ыһылла сытар тимирдээх таастартан уһааран ылаллар. Онуоха анаан үгүс литератураны хасыһыы уонна бүтэһигин саталартан уһаарбыт Сыраан уус сыдьааннарын кытары сүбэлэһии түмүгэр, туттар тэрил уонна уһаарар оһох Хаҥаласка сөргүтүллүбүтэ.

Сата тимирин хатарыы уонна үрдүк хаачыстыбатын таһаарыы ньымаларын Арыйаан Уус тобулар. Саҥаттан саҥа састааптаах тимирдэри баһылыыр. Холобура, билигин тигельный булат диэн хатарыыны ылсар. Иккистээн хатарыллыбыт тимир кытаанах уонна бэйэтиттэн олус дьикти ураты ойуулаах буолар. Маннык быһах килэбэчитиллибэт.

Сата тимириттэн хомус эмиэ олус табыллан оҥоһуллар, этигэн тыаһын дорҕооно өбүгэ төрүт тыынын илдьэ сылдьар буолан  ураты тыастаах.

"Тыла барыта бэйэбит тимирбититтэн. Син үчүгэйдик тахсыбыта", - диэт Арыйаан Уус хомуһу тыаһатан көрдө.

Арыйаан Уус сатабылын уонна дьоҕурун, билигин кини суолун утумнааччытыгар Николай Ивановка иҥэрэр. Эдэр уус тимир охсуу курдук уустук дьыалаҕа буһан-хатан, саха быһахтарын холкутук оҥорор буолбут. Ыччат уус саха быһаҕын туттарга өссө табыгастаах буоллун диэн бэйэтэ ситэрэн -хоторон оҥорор.

Өбүгэ төрүт үгэһин дьарыктаах буолууну кытта табыстаахтык дьүөрэлиир уустар, инникитин Сата тимирин өссө сайыннарар былааннаахтар.