VII Өрөспүүбүлүкэтээҕи оҕону иитэ ылбыт төрөппүттэр слеттара

"Дети Саха-Азия" Аан дойдутааҕы пуондата уонна Хаҥаластааҕы оҕону иитиигэ көмөлөһөр киин 2014 сыллаахха бу бырайыагы олохтообута. Уопсайа 140 кыттааччы кэлэн бэйэлэрин уопуттарыттан сүбэ биэрэн уонна саҥа туруорсуулары олоххо киллэрэр туһунан кэпсэтиилэри ыыттылар. Билиҥҥи туругунан, дойду үрдүнэн оҕону иитэ ылыы боппуруоһа сытыытык турар. Ол курдук оҕо төрөппүтэ суох хаалбытын кэннэ, иитэ ылбыт опекалара, эбэтэр саҥа төрөппүттэрэ иккистээн оҕо дьиэтигэр төҥнөрөр түбэлтэлэрэ тахса турар. Өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн ылан көрөр эбит буоллахха, 2021 сыллаахха 18 оҕо төттөрү «Оҕо дьиэтигэр» төҥнүбүт, оттон 2022 сыллаахха 14 оҕо. Маннык көрдөрүү аччыырын туһугар бүгүҥҥү тэрээһин ыытылынна.

«Слет сүрүн сыала, тулаайах оҕолору иитиигэ кыттар дьиэ кэргэҥҥэ көмө биэрээһин диэн. Ол көмө чопчу мэтиэдикэ, технология, психология өттүнэн. Тоҕо диэтэххэ, оҕону иитии олус ыарахан. Аны тулаайах оҕону ылаллар, төрөппүт оҕон буолбатах, ол аата бу оҕо дьиэ кэргэҥҥэ кэлэригэр, син биир бэйэтэ санаалардаах-оноолордоох, уопуттаах кэлэр», - диир Хаҥаластааҕы оҕону иитиигэ көмөлөһөр киин дириэктэрэ Николай Фёдоров.

Мустуу чэрчитинэн, иккис күҥҥэ научнай-практическай кэмпириэнсийэ ыытылынна. 2 салаанан хайдыһан, уопсайа 20 дакылааты иһиттилэр. Уйулҕа үлэһиттэрэ дьиэ кэргэҥҥэ бастакытын кэлбит оҕоҕо сыһыан хайдах буолуохтааҕын иһитиннэрдилэр. Эрдэтээҥи олохторугар ыарахан көрүүгэ-истиигэ сылдьыбыт оҕолор майгылара араас буолар диэн иитэр киин бэлиэтиир. Оҕону иитэр ийэ, Светлана Ксенофонтова, бэлиэтииринэн Өрөспүүбүлүкэ иитэр дьиэ кэргэттэрэ сылын аайы мустан ыһыах ыһыллар. Маннык тэрээһин дьиэ кэргэн иһинэн или олохтуурга улахан хардыы буолар.

«Оҕону иитэр дьиэ кэргэттэргэ араас оҕолор кэлэллэр. Биһиги оҕону иитэр дьиэ кэргэн быһыытынан, судаарыстыба үлэһиттэрэ буолабыт уонна үрдүктүк сыаналаан туран, улахан эппиэтинэс ылынан, оҕолору иитэ ылабыт. Сүрүн сүбэ – оҕону таптыахха наада. Хайдах да буолбутун иһин, кини кэрэни көрөөрү, олоҕу олороору, дьолу билээри кэлэр. Ол иһин төрөппүттэр оҕону ис сүрэхпититтэн таптыахтаахпыт», - диэн уйулҕа исписэлииһэ, оҕону иитэр дьиэ кэргэн Светлана Ксенофонтова этэр.

Слётка кытта кэлбит төрөппүттэр сүрүн боппуруостарынан үп-харчы көрүүтэ буолла. Үлэ миниистирин солбуйааччыта Юлия Теплякова ыалдьыттаан, бу боппуруоһу сиһилии быһаарда. Иитэр дьиэ кэргэн оҕолорун кытта сынньана барарыгар айан төлөбүрэ көрүллэрин туһунан саҥа этиини олохтоотулар. Оттон кэлиҥҥи өттүгэр дьиэнэн хааччыйыы боппуруоһа сытыытык турар эбит буоллаҕына, билигин номнуо ити боппуруос быһаарыллан олоххо киирбитэ.

«Маҥнайгыбытын кэллибит, олус үчүгэй тэрээһин буолла. Куруутун истээччибин буоларын, биһиэхэ саамай туһалааҕа, биир идэлээхтэрбитин кытта көрүстүбүт, уопут атыстастыбыт, салайааччыларбытын кытта үлэлэстибит. Уонна элбэх семинарга, трениннарга сырыттыбыт», - диэн Эдьигээннээҕи оҕону иитэр киин исписэлииһэ Джемма Протопопова иһитиннэрдэ.

Өрөспүүбүлүкэ 36 оройуонуттан 13 оройуонугар иитэр дьиэ кэргэн оскуолата суоҕа бэлиэтэннэ. Хас биирдии улууска анал тэҥҥэ үлэлэһэр исписэлиистээх буолара ирдэнэр. Оччоҕуна эрэ дьиэ кэргэн туруга тупсан, кытаанах бөҕө туруктаах буолар. Саха сиригэр 236 ыал 600 кэриҥэ оҕону иитэн олорор, бу көрдөрүү оҕо дьиэтигэр иитиллэ сылдьар оҕолор ахсааннарыттан элбэх буолар. Хайа баҕарар туруктаах оҕо төрөппүт, ийэ-аҕа, тапталын суоһугар улаатыахтаах. Харыстыыр, эрэнэр, тирэх буолар дьонноох буоллаҕына, олоҕун устун атын оҕолортон туох да уратыта суох эрэллээхтик хардыылыах тустаах.