Үүттүгэннээх сайылыктарга үрүҥ илгэни үрүлүтүү үгэнэ

"Артыал" кээпэрэтиипкэ сарсыардааҥы ыам. Хаһаайыстыба барыта 50 тахса сүөһүлээх. Онтон аҥара ыанар ынах. Манна үлэ күнэ сарсыарда биэстэн саҕаланар. Икки ыанньыксыт түргэн-тарҕан туттуунан илиилэринэн ыыллар. Сай ортото буолан үүт саамай үрүлүйэр кэмэ. Ангелина Докторова кээпэрэтиип тутаах үлэһитэ. Кини тэриллиэхтэриттэн ыла манна үлэлиир, кыһынын ыанньыксыттыырын таһынан сүөһү көрөр.

"25 ынах ыана турар, өссө да 10 кэриҥэ ынах төрүөхтээх. Үүппүт араас, ардыгар элбиир, сороҕор аҕыйыыр. Үөнтэн-көйүүртэн тутулуктаах. Холобур, ааспыт күн туттарбыта 90 тахса этэ", - диэн "Артыал" кээпэрэтиип ыанньыксыта Ангелина Докторова кэпсээтэ.

Кээпэрэтиип олохтоох дьаһалта тэрийбит хаһаайыстыбата. Онон бэйэлэрин сүөһүлэрин таһынан, олохтоохтор киэнин кыстаталлар. Ол иһин нэһилиэккэ хороҕор муостаах ахсаана улаханнык аччаабат. Уопсай ахсаан билигин 500 тахса, мантан 115 кээпэрэтиип хотонугар кыстыыр. Онон "Артыалга" көрдөрөр буоланнар дьон сыллата  бэйэ идэһэтин тутталлар.

Ыаммыт үүт тута собуокка кэлэр. Маны сэргэ, олохтоохтор үүттэрин эмиэ анал үлэһит хомуйан аҕалар уонна абарааттарын илдьэн биэрэр. Ити курдук дьоҥҥо табыгастаах усулуобуйа олохтонор. Кэлбит үүт күн аайы туһааннаах бэрэбиэркэни ааһар, ол эрэ кэннэ лиитэрэтэ кээмэйдэнэр, салҕыы оҥорон таһаарыыга барар.

"Хас сарсыарда ахсын туттарааччыларбыт үүттэриттэн анаалыс ылабыт. Анаалыс түмүгүнэн, үүппүтүгэр арыы, белок, уу быһаарыллан, төһө хойуута көстөр. Биир хаһаайыстыба уонна улахан тэриллиилээх фермалар бааллар, итиэннэ 4 чааһынай киһи", - диир  арыы собуотун маастара Антонина Адамова.

үүт элбээн турар кэмэ буолан күҥҥэ 400 тахса лиитэрэни тутталлар. Анализтаммыт үүт  тута оҥорон таһаарыыга барар. Туонналаах иһиккэ кутуллар, онтон пастеризаторга сүүрэр, итиэннэ сэппэрээтэргэ түһэр. Бу көстөр оборудование барыта саҥа. Ааспыт сылга улуус граанын сүүйэннэр саҥардыбыттар.

"Олус үчүгэй, табыгастаах. Урукку курдук буотах, онно барыта илии үлэтэ этэ. Билигин аныгы оборуудабанньа", - диэн арыы собуотун маастара Зоя Васильева санаатын үллэһиннэ.

Собуокка билигин сүөгэй уонна арыы оҥоһуллар. Дьиҥэ кэҥиир, сайдар кыах баар. Холобура, йогурт оҥорор тэрил технолог суох буолан турар. Онон собуот арыы оҥоруутугар күүскэ ылсан үлэлиир.  

2, 3, 5 киилэлэҕэ сууламмыт Хаҥаластар арыылара атыыга хамаҕатык барар. Онон олохтоохтор, аттынааҥы нэһилиэктэр бэйэ сүөгэйин сайын устата амсайаллар,  арыыны сылы эргиччи сииллэр. Инникитин кээпэрэтииби кэҥэтэр сорук турар.

"Кээпэрэтиип сайдарыгар күүспүн уурабын, тыа сирэ тыа хаһаайыстыбатынан сайдыахтаах. Кыахпыт онно сытар, ол иһин улуус дьаһалтатын кытта күүскэ, ыкса үлэлэһэн, быйыл хотон туттарыахтаахпын. Бу 8 мөлүйүөн сууммалаах, 100 төбөҕө суоттаммыт хотон. Аҥардас ынах турар хотоно, аныгылыы усулуобуйаҕа сөп түбэһэр, сендвич панелинэн уонна үлэтин чэпчэтэр курдук, механизацияны киллэриэхтээхпит", - диэн Хаҥалас нэһилиэгин баһылыга Серафим Винокуров иһитиннэрдэ.

Хаҥаласка ити курдук тыа хаһаайыстыбата сайдар. Билигин ынах-сүөһү ахсаана сылгы киэнин кытта тэҥ, бу кыра нэһилиэккэ үчүгэй көрдөрүү диэн сыаналыыллар.  Маны таһынан, олохтоох дьаһалта иһинэн үлэлиир "Артыал" кээпэрэтиип олохтоору салҕыы сайыннарарга көҕүлүүр.