Ньурба Хаҥалаһыгар уһуйаан тутуллар

35 миэстэҕэ анаммыт  таас оҕо саадын тутуу көхтөөхтүк ыытыллар. Номнуо холлоҕоһо тутуллан, билигин ис бараанын оҥоруутун ылсыбыттар. Муостаны бетонунан кутан тэҥниэх  иннинэ  полистирол диэн матырыйааланынан тэлгэтэллэр. Тутааччылар этэллэринэн, маннык ньыманан оҥоһуллубут муоста кыһынын сылаас буолар. Хаҥаласка саҥа оҕо саадын тутуу боппуруоһа көтөҕүллүбүтэ быданнаата. Ньурба улууһун биир тэтимнээхтик сайдар нэһилиэгэ буоларынан, сыллата уһуйааҥҥа сылдьааччы оҕо элбиир. Бүгүҥҥү күҥҥэ Хаҥаласка 500 тахса киһи олорор. Кэтэһиилээх уһуйаан "Мин Сахам сирэ 21 үйэҕэ" диэн үтүө дьыала хамсааһынынан тутуллар. 

Серафим Винокуров, Хаҥалас нэһилиэгин баһылыга: "Уһуйаан тутуутугар үлэспиппит ыраатта, инньэ 2014-2015 сс. Үлэлэһэбит. Үтүө дьыа бырайыагынан тутулла турар. Маннык баараҕай тутуу бара турар сүрдээх кэрэхсэбиллээх. Ыччаппыт, нэһилиэк дьоно-сэргэтэ итинтэн сүргэтэ көтөҕүллэр. Оҕолор үүнэллэригэр-сайдалларыгар усулуобуйа олохтонор".

Үтүө дьыала бырагыраамманан тутуллар буолан үбүлээһин өрөспүүбүлүкэттэн, улуустан барар. Итини сэргэ нэһилиэк олохтоох бүддьүөтүттэн эмиэ көрүллэр.  Оҕо саадын сыбаайаларын икки сыллааҕыта түһэрбиттэрэ. Ааспыт сылга көҥдөйө тутуллубута. Онтон быйыл ис бараарын оҥорууга киирдилэр. Үлэ графигынан баран иһэр.

Нэһилиэккэ бастакы таас эбийиэк былаан быһыытынан 2024 сылга үлэҕэ киириэҕэ. Билигин тутуу 50% тиийэн турар. Ис бараанын түмүктээтэхтэринэ үрдүн ылсыахтара уонна ол кэннэ тупсарыы үлэтэ саҕаланыа.

Хаҥаластар бэйэлэрин эргэ уһуйааннара 1986 сыллааҕы тутуу. Билиҥҥи ирдэбилгэ толору эппиэттээбэт. Эбии дьарыктар ыытыллар хосторо суох. Мас тутуу буолан хамсыыр, түһэр. Онтон  киэҥ-куоҥ эбийиэк үлэҕэ киирдэҕинэ оҕо дэгиттэр сайдарыгар толору усулуобуйа баар буолуо. Маны сэргэ үөрэх бырагыраамматын таһынан сахалыы тылы сайынаннарар, култуураны кыра саастан билиһиннэрэ анал хос оҥоруохпут диэн үлэһиттэр былаанныыллар. 

Лена Антонова, уһуйаан аҕа иитээччитэ: "Саҥа уһуйааҥҥа киирдэхпитинэ спортивнай саала, медик хоһо, психолог уонна аактабай саала баар буолуо этилэр. Эргэ дьиэбит кыараҕаһа үлэлииргэ наһаа атахтыыр. Оҕолор физкультуранан дьарыктанар усулуобуйалара суох. Сорох сыл оҕо элбээтэҕинэ батар да кыах суох буолар".

Онон олохтоохтор саҥа оҕо саадтанар буолан сүргэлэрэ көтөҕүллэ сылдьар. Ханнык баҕарар тутуу - сайдыы, инникигэ хардыы туоһута. Ньурба улууһугар кэнники сылларга уһуйаан тутуута тэтимнээхтик барар. Ол курдук Хаҥаласка ыаллыы сытар Маар нэһилиэгэр эмиэ таас уһуйаан тутууута түмүктэнэн эрэр, ону сэргэ Үөдэйгэ оскуола - саад тутуута бара турар. Онтон быйыл өрөспүүбүлүкэҕэ хаһан да суох элбэх үөрэх тэрилтэтэ тутуллуохтаах. Ол курдук 19 оскуола уонна 6 уһуйааны сыл бүтүөр диэри үлэҕэ киллэриэхтэрэ.