Түөкүннээһин элбиир

Сыл саҕаланыаҕыттан  харчыга уордарааччылар ахсааннара  15% үрдээтэ. Уопсайа барыта түөкүттэр  70-тан тахса мөлүйүөн сууммаҕа хорумньуну оҥордулар. Ис дьыала министиэристибэтин үлэһиттэрэ бу хобдох статистиканы аччатар туһуттан сэрэтэр үлэни ыыталлар.

Саха сирин үрдүнэн түөкүннээһин  элбээбитэ бэлиэтэнэр. Ол курдук сыл саҕаланыаҕыттан  төлөпүөн, куйаар ситимин нөҥүө  харчы уоруу 600-чэ түгэнэ бэлиэтэммит. Бу маннык хабааннаах буруйу оҥоруу сыллата үрдүү турар, аҥардас быйыл 15% үрдээбит. Онуоха ис дьыала министиэристибэтин үлэһиттэрэ күннэтэ анал сэрэтэр акциялары ыыталлар. Интернет, сибээс нөҥүө олохтоох нэһилиэнньэни албыннаан, уоран-халаан барыһырыы  аччыырын туһугар өйдөтөр-сэрэтэр үлэни тохтобула суох ыыталлар.

Сергей Спиридонов, СӨ ИдьМ уулуссаҕа бэрээдэги кэтиир сулууспатын үлэһитэ: «Дьоҥҥо сэрэтэр листовкалары түҥэтэбит. Туһаайан этиэ этибит, баан хаһан да эрийбэт, каартаҕыт нүөмэрин кимиэхэ да этимэн. Билигин түөкүттэр баан, полиция үлэһиттэрэбит диэн эрийэр буолбуттар».

Сүрүннээн түөкүттэр угаайыларыгар сааһырбыт дьон киирэн биэрэллэр. Ол эрэн статистика көрдөрөрүнэн албыннатан харчыларын уордарбыт дьон аҥара 30 - 49  саастаах хамнастаах үлэлээх дьон буолаллар. Ол кэннэ биэнсийэлээхтэр. Хамнаһа, үлэтэ суох дьону албыннаан харчыларын уоруу көрдөрүүтэ эмиэ кырата суох. Арай урбаанньыттар, эргиэмсиктэр түөкүттэр угаайыларыгар мээнэ киирэн биэрбэттэр эбит.

Валенитин Удинов, СӨ ИдьМ пресс-сулууспатын референэ: "Түөкүттэр баан үлэһитин буруйга уорбалыыбыт диэн, ону кимиэхэ да кэпсээмэҥ диэн куттууллар уонна харчыгытын эбэтр кредиттэ ылан биһиги ыйбыт счеппутугар угун диэн этэллэр. Ону дьон итэҕэйэн албыҥҥа киирэн биэрэр".

Статистика көрдөрөрүнэн дьону албыннааһын киэһээҥҥи уонна түүҥҥү өттүтүгэр ыытыллар. Дьон үлэ күнүн кэннэ сылайан, болҕомтотун сүтэрбит кэмигэр түөкүттэр үлэлэрэ саҕаланар. Сыл саҕаланыаҕыттан бүтүн өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн номнуо 75 мөлүйүөнү уорбуттар.

Өйдөтөр-сэрэтэр рейдэ кэмигэр хас да киһи түөкүттэргэ киирэн биэрбитин эбэтэр албыҥҥа киирэ сыспытын кэпсээтилэр. Билигин дьону куттаан харчыта да суох киһини кредит ылларан, нэһилиэнньэни хас да мөлүйүөнүнэн сууммаҕа иэскэ киллэрэллэр. Холобур, Таисия Тимофеева эрэ түөкүттэргэ киирэн биэрбитин кэпсиир.

Таисия Тимофеева, Дьокуускай куорат олохтооҕо: "ВТБ баантан диэн кэргэммэр эрийэбиттэрэ. Кыра харчылааҕын албыннаппыт этэ. Онтон хаалбыт харчытын бааҥҥа баран устубута. Бу маннык акциялары тэрийэллэрэ олус үчүгэй. Ордук саастаах дьон билбэттэриттэн албыннаталлар".

Дьон быстах санааҕа киирэн, оруна суохха итэҕэйэн хас эмэ сыл тухары муспут үптэриттэн ытыс соттон хаалаллар.  Эбиитин кредит ылан иэскэ ыйанан хабалаҕа киирэллэр.  Онон түөкүттэр угаайыларыгар киирбэт туһуттан,  болҕомтолоох уонна мээнэ дьоҥҥо итэҕэйбэт буолуҥ диэн тустаах үлэһиттэр сэрэтэллэр.