Саха сирин усулуобуйатыгар сөп түбэһэр бетону оҥорор буоллулар

Саха сиригэр тутуу эйгэтигэр саҥа технологиялар киирэллэр. Чуолаан бетон оҥоһуутугар экономическэй өттүнэн көдьүүстээх уонна хаачыстыбатын тупсарыыга туһааннаах эбииликтэри туһанар буоллулар. Дьокуускайга Хотугулуу-Илин федеральнай университет инженернай-техническэй института уонна Уһук Илин тутар систиэмэлэрин хампаанньата семинары тэрийдилэр.

Семинарга Саха сирин тутааччылара, чуолаан тутуу матырыйаалларын оҥорон таһаарар тэрилтэлэр салайааччылара, Хотугулуу-Илин федеральнай университет, инженернэй-техническэй институт үлэһиттэрэ кытыннылар. Хабаровскайтан сылдьар Уһук Илин тутар систиэмэлэрэ дойду уонча бөдөҥ куораттарыгар үрдүкү кылаастаах тутуу матырыйаалларын, чуолаан бетоҥҥа туттуллар  ураты булкадыһыгы оҥоруунан ылсан дьарыктаналлар. Саха сиригэр усулуобуйабытын уонна кэккэ өрүттэри учуоттаан туран тутуу биир саамай ороскуоттаах, элбэх үбү-харчыны эрэйэр хайысханан биллэр. Маныаха тутууга саҥа технологиялары туһаныы сыананы төһө эмэ чэпчэтэр кыахтаах.

Алексей Местников- инженернэй-техническэй институт тутуу матырыйаалларыгар кафедратын сэбиэдиссэйэ: "Полимернай эбииликтэр элбэҕи быһаараллар, бетоҥҥа ууну аччаталлар. Оччоҕо бетон кытаата түһэр. Эбииликтэри буккуйуу техническэй ирдэбилин тутуһуу олус суолталаах. Онон тутааччылар кыттыһаллара олус наадалаах".

Инженернай-техническэй институт урут уруккуттан өрөспүүбүлүкэҕэ тутаааччылары, инженердэри, тутуу исписэлиистэрин бэлэмниир биир тутаах үөрэх кыһатынан буолар. Маныаха институт каадырдары бэлэмниири таһынан, научнай өттүнэн бигэргэммит тутуу матырыйаалларын таҥыынан ылсан дьарыктанар. Ааспыт сыл бүтүүтүттэн үөрэх кыһата Уһук Илин тутар систиэмэлэрэ хампаанньа кыттыылаах үрдүкү кылаастаах бетону оҥорууну саҕалаатылар.

Терентий Корнилов, инженернэй-техническэй институт промышленнай, гражданскай тутууга кафедратын профессора: "В35 уонна В45 диэн мааркалаах бетоннары ыллыбыт. Маннык үрдүк хаачыстыбалаах бетону олохтоох матырыйаалтан ылар олус уустук. Тымныыны тулуйар буолуохтаах. Биһиги усулуобуйабытыгар ф300 диэнтэн кыра барсыбат".

Саҥа эбииликтээх үрдүкү кыластаах бетон лабораторнай усулуобуйаҕа толору бигэргэнэн, билигин ханык баҕарар тутууга туттуллуон сөп. Бастакы уопут номнуо баар. Ол курдук ый саҥата 65 кыбаарталга Красильникова улууссаҕа саҥа тутулла турар дьиэҕэ эксперимент быһыытынан бетон булкадыһыгын куппуттар. Бу күннэргэ түмүк быһаарыллан, бетон көрдөрүүтэ бэрт бөҕө буолбута билиннэ. 

Иван Докторов, ХИФУ "Якутск-эксперт" чинчийэр киинин салайааччыта: "Бэйэбит лабораториябыт иһигэр бетоҥҥа эбии булкадыһыктар састааптарын оҕордубут. Ол түмүгүнэн хаачыстыбалаах бетону ыллыбыт".

Онон тутуу хайысхата саҥа таһымҥа тахсар. Сотору кэминэн, Дьокуускайга саҥа дьиэ тутар комбинат үлэтин саҕалыаҕа. Онно бу саҥа технологияны киллэрэн киэҥник туттар итиэннэ бу хайысхаҕа эдэр исписэлиистэри бэлэмниир соруктаахтар.