Дьиэ кэргэн ферматын сайыннарыыны Горнай улууһугар инники күөҥҥэ туталлар

Бүтүн дойду үрдүнэн тыа хаһаайыстыбатыгар оҥорон таһаарыы көрдөрүүтэ тупсубут, сыл иһигэр ортотунан 10 % үрдээбит, аҥардас эт бородууксуйата 6,5 %  улааппыт диэн Росстат дааннайдара туоһулууллар. Маныаха, биллэн турар, сүөһү ахсаанын элбэтэр соруктаах саҥа хаһаайыстыбалар тэриллэн үлэлииллэрэ төһүү буолбут. Саха сиригэр үрдүк көрдөрүүнү сыл иһигэр Горнай улууһа ситиспит. Олохтоох дьаһалта өйөбүлүнэн тэриллибит дьоҕус хаһаайыстыбаҕа биһиги устар бөлөхпүт ыалдьыттаата.

Бэрдьигэстээх олохтоохторо Сивцевтэр дьиэ кэргэн ынах сүөһүнү иитэн дьарыктаммыттара төрдүс сыла буолбут. Былырыын улуус дьаһалтатын көмөтүнэн субсидия ылан 50 төбөҕө хотон туттан киирбиттэр. Ороскуот улахан аҥаарын - 2 мөлүйүөнтэн тахса солкуобайы тыа хаһаайыстыбатын салалтата уйуммут, ордугун фермердэр бэйэлэрэ. Күһүн саҥа киирбит тутууга уот киирэ илик, онон генератор көмөтүнэн сырдатынан олороллор эбит. Хаһаайыстыба сүрүн кыһалҕата - оттуур ходуһалара суоҕа.

Ньургуйаана Сивцева, фермер: "Оттуур ходуһабыт тиийбэт. Ол иһин бэйэбит үппүтүнэн-харчыбытынан аһылыгы булунабыт. Ол биһиэхэ, элбэх оҕолоох ыалга, уустук".

Улууска кэнники сылларга ойуур баһаарыттан, угут сайынтан окко кыһалҕаны көрсөннөр, отунан хааччыйыыга былааннаах үлэ ыытыллан, күн бүгүн тиэйии-таһыы үлэтэ саҕаламмыт.

Валерий Дьяконов, Горнай улууһун тыа хаһаайыстыбатын салалтатын салайааччыта: "2920 туонна оту эбии тастан тиэнэбит. Холобура,  Сивцевтэргэ тиэллэн турар. Быйыл кинилэр 50 туоннаны атыыластылар.  Ол барыта кулун тутарга диэри тиэллиэҕэ".

Билигин сүөһү төрүөҕэ саҕаланан хаһаайыстыбаларга үтүө түбүктээх үлэ барар. Аһынан-үөлүнэн хааччыллыы кэмигэр сөптөөхтүк ыытыллан, төрүөх көрдөрүүтэ былырыын үрдүк буолан, быйыл да былаан туоларыгар эрэллээхтэр.

Валерий Дьяконов, Горнай улууһун тыа хаһаайыстыбатын салалтатын салайааччыта: "Былырыын төрүөҕү этэҥҥэ 81% ылбыппыт. 4380 ынах сүөһүлээхпит, уопсайа 2300 ыанньыктаахпыт. Быйыл даҕаны төрүөҕү ылыахпыт. Сүөһү туруга үчүгэй".

Сивцевтэр баар кыһалҕаларын барытын үмүрүтэн кэлэр өттүгэр өссө кэҥиир, сайдар былааннаахтар, баҕа санаалара - үлэ миэстэтин таһаарыы.

Ньургуйаана Сивцева, фермер: "Биһиги бу хаһаайыстыбабытыгар үөһүөн дьиэ кэргэнинэн үлэлиибит. Инникитин хаҥатан, үлэ миэстэтин таһаарар соруктаахпыт. Сайынын оҕолорго уонна устудьуоннарга үлэ лааҕыра арыйар былааннаахпыт. Онуоха диэри сөптөөх усулуобуйаны тэрийэргэ, олохтуурга элбэх тутуу ыытыллара күүтүллэр".

Хаһаайыстыбалар кыһалҕаларын улуус дьаһалтата өйүүрэ төрүөх көрдөрүүтүн тупсарыыга, төбө ахсаанын элбэтиигэ төһүү буолар. Онон фермердэр ынах сүөһү ахсаанын элбэтэри таһынан, өссө кыра сүөһү көрүҥүн, козалары, тутар былааннаахтар. Онуоха бэйэлэрэ оттуур ходуһаланнахтарына, кыстык отторун хайа баҕар хааччынар кыахтаахтар