Дьокуускайга дьон-сэргэ сылдьар транспорын сырыыта уларыйыаҕа

Дьону тиэйии-таһыы табыгастаах буоларыгар чинчийэр үлэлэр ыытыллыбыттара. Күн бүгүн, бастакы түмүктэр бааллар. Баар маршруттары тупсарыахтара, саҥалары олохтуохтара. Бу хайысхаҕа саҥа сонун этиилэр эмиэ бааллар.

Улахан тымныылар өр кэмҥэ тураннар, дьон куорат иһигэр айаҥҥа эрэйи көрөр. Автобустар кэлэн-баран испэттэрэ эбии кыһалҕаны үөскэтэр.

Билигин айанныы сылдьар автобустар сырыыларын хайысхата 2000 сыллар саҕана таҥыллыбыта, ол кэмтэн ыла куорат улаатан, кэҥээн, дьон, массыына ахсаана хас да бүк эбилиннэ. Онон уопсастыбыннай транспорт оҥкулугар уларыйыылар киирэллэрэ уолдьаспыта быданнаата. Маны таһынан, бу хайысхаҕа икки научнай чинчийиилэр бара тураллар. Бастакы уочарат, ханнык маршруттар саамай ноҕоруускалаахтарын чопчу быһаараллар.  

"Муус устар ыйга үлэ бүтүөхтээх. Ол кэнниттэн бэйэбит ырытан баран,  нэһилиэнньэни кытта өссө элбэхтик кэпсэтэрбит буолуо. Хайдах көннөрөн биэриэххэ сөбүн туһунан. Балаҕан ыйыттан олоххо киллэриэхпит", - диэн Дьокуускай куорат транспорын уонна суол хаһаайыстыбатыгар салалтатын начальнига Василий Амбросов иһитиннэрэр.

Дьокуускай уопсастыбыннай транспорын сырыытын көдьүүстээхтик тэрийиигэ Хотугулуу-илин федеральнай университет автордорожнай факультета ыкса үлэлэһэр. Наука Академиятын сорудаҕынан факультет икки сыллаах бөдөҥ научнай чинчийии ыытан турар. Туһааннаах датчик көмөтүнэн төһө киһи, ханна айанныырын сиһилии үөрэппиттэрэ. Ол түмүгүнэн, Ленин проспега   ноҕоруускалааҕынан ааттаммыта.

"Үлэ түмүгүнэн, ноҕорууската суох сэргэ сытар уулуссалары тарҕатан, үллэрэн, автобустар сырыыларын онон уларытыахха сөп", - диэн ХИФУ автодорожнай факультетын доцена Николай Петров этэр.

Маны тэҥэ, автодорожнай факультет Дьокуускайга дьону тиэйиигэ-таһыыга ураты, бэрт сонун бырайыак бэлэмнээн олорор. Бу халлаантан буолбакка, чопчу үлэлиир, бэлэм бырайыак. Белоруссия учуонайдара, констурктордара таҥмыт иккис таһым струннай транспорт, ол эбэтэр трос устун устар кабинкалар буолаллар. Сахабыт сирин тыйыс айылҕатыгар бары өттүнэн табыгастаах транспорт буолуон сөп диэн учуонайдар эрэллээхтэр.

"Биһиги бырайыакпытынан, 23 кабинка струна устун уста сылдьыахтаах. 203 дьоҕус оройуонтан медцентрга диэри. Манна үгүс киһи сылдьар. Сарсыарда, күнүс өттүгэр, ордук киириилээх-тахсыылаах лиинийэ. Үчүгэй көрдөрүүтэ диэн, тохтоло суох автоматическай быһыынан үлэлиир. Дьон киирдэ, туолла, сабыллар уонна айанныыр. Экологияҕа да туһалаах буолар", - диэн ХИФУ автодорожнай факультетын доцена Иван Ноев кэпсиир.

Метро хайдах да табыллыбат. Уулусса сатаан кэҥээбэт усулуобуйатыгар, сирдээҕи ноҕоруусканы аччатан, тустаах хайысханан канат устун айаныыр кабинкалар туох да харгыһа, экологияҕа даҕаны охсуута суох дьону тиэйэр кыахтаахтар. Бары ымпыга-чымпыга үөрэтиллэн, дакаастанан, ураты сонун бырайыак олоххо киирэн, баар кыһалҕаны толору быһаарыа этэ диэн эрэнэллэр