Нам улууһугар "Илгэ Хотун" кээпэрэтиип таһаарыылаахтык үлэлиир

65

Нам улууһун 1-кы Хомустааҕар "Илгэ Хотун" диэн кээпэрэтиип  нэһилиэнньэ кыаммат араҥатыттан, хаһаайыстыбаларын эһэр кутталлаах ыалтан сүөһүлэрин ылан иитэллэр. Бу маннык үлэҕэ анаан , тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин көмөтүнэн, 100 миэстэлээх хотону туттан үлэҕэ киллэрбиттэрэ.

Иван Дарбытов хара сарсыардаттан саҕалаан ынах-сүөһү аһылыгын бэрийэр. Кини үлэлиир хотонугар уопсайа 80-тан тахса хороҕор муостаах турар.  Барыларын аһатан, уулатан, саахтарын күрдьэн таһаарар уустук үлэни кыайа тутар. Кини бу кээпэрэтиипкэ хара тэриллиэҕиттэн үлэлиир.

"Биһи сарсыарда 6 чааска тахсабыт, саахтарын күрдьэбит, таһаарабыт. Онтон чэйдээн баран уулата илдьэбит, ол кэннэ эмиэ аһатабыт. Таҕыстахпытына, иккилии чаас курдук сылдьааччыбыт, күҥҥэ үстэ саахтарын тарыйан, отторун көннөрөн. Аҕыйах ынаҕы ыыбыт, уолан эрэллэр", - диэн Иван Дарбытов кэпсиир.

2020 сыллаахтан, тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин 100 төбөлөөх хотону тутуу тус сыаллаах бырагыраамматыгар хапсар сыаллаах, докумуон үлэтин сүүрсэн саҕалаабыттара. Үп көрүллэн, 2021 сыллаахха хотоннорун, бэрт түргэн бириэмэ иһигэр тутан, үлэҕэ киллэрбиттэрэ. Хотон чааһынай дьон бас билиитэ буолбатах, нэһилиэк киэнэ. Олохтоох дьаһалта "Илгэ Хотун" кээпэрэтииби тэрийэн, ынах ахсаанын аччаппат туһуттан аҕам саастаахтартан, кыаммат дьонтон ынахтарын ылан көрөр. Нэһилиэккэ уонна чааһынай дьоҥҥо табыгастаах сөбүлэҥи түһэрсэн үлэлииллэр.

"Идиэйэтэ туох диэн - эн ынаххын биэрэҕин уонна биһи бачча сыанаҕа көрөбүт. Холобура, билиҥҥи сыанатынан, 1 ынах төбөтүн сыаната 1800 буолар. Ону таһынан, отун биэрэҕин, холобура, 1 ынахха 3,5 туонна оту биэрэҕин уонна 1 куул уотурба көрдөөччүбүт, онон бүтэр.  Уонна тэриллиилээх хаһаайыстыбаларга диэн үүтү 60 солкуобайга туттарабыт. Онтон биһи эмиэ быраһыан ылабыт, 5 солкуобайдыы, ордук хаһаайыттар ылаллар", - диэн "Илгэ Хотун" кээпэрэтиип бэрэссэдээтэлэ Ольга Сивцева этэр. 

Хотоҥҥо 1-кы Хомустаахтар ынахтара эрэ турбаттар, манна чугастааҕы бөһүөлэктэн эмиэ аҕалан туттараллар. Ол курдук, Үөдэйтэн, Бартыһаантан, Бөтүҥтэн уонна Нам бэйэтиттэн уопсайа 82 хороҕор муостаах турар. Ол иһигэр, 50 ыанар ынах, онтон 32 субай сүөһү. Сатаан ынаҕы ииттэн, көрөн олорор дьоҥҥо маннык бырагыраамма табыгастаах, холобур, аан бастакы биэрбиттэр, номнуо бу күһүн идэһэлэрин ылан астаммыттар. 

"Биһиги 2020 сыллаахха докумуоммутун эккирэтиспиппит, 2021 сыллаахха тутуутун саҕалаабыппыт уонна сэтинньи ый 12 күнүгэр үлэҕэ киллэрбиппит. Онон биир сыл кыстаатыбыт, иккис сылбытын кыстаан эрэбит. Бу күһүн субайдарын ылан идэһэлэнэн сиэбиттэрэ", - диэн Ольга Сивцева иһитиннэрдэ. Маны таһынан, "Илгэ Хотун" кээпэрэтиип, кыралаан да буоллар,  араас эти, үрүҥ аһы оҥорон атыылыыр. Билиҥҥи баар хотонноругар дьон наадыйар буолан, миэстэ тутатына туолбут, өссө да баҕалаах элбэх. Эбии 50 миэстэлээх хотону туттаран,  тарбыйахтарын көһөрөр былааннаахтар. Бу курдук, дьон сааһырдаҕына, хаһаайыстыбатын эспэккэ эрэ, сөбүлэҥ түһэрсэн, ынах ахсаана аччыа суоҕа этэ.