Дьокуускайга Өлүөнэ сүнньүнэн олорор регионнар киэҥ ыҥырыылаах сүбэ мунньахтара буолла

Тэрээһиҥҥэ экология министиэристибэтин, уу салалтатын тэрилтэлэрин бэрэстэбиитэллэрэ кытыннылар. Мунньах сүрүннээн уу баайын харыстыырга туһуламмыт үлэни тэрийиигэ ананна.

Өлүөнэ өрүс тардыытын салалтатын сэбиэтин мунньаҕа быйылгы сылы түмүктүүр, итиэнэ кэлэр дьылга үлэ былаанын торумнуур ис хоһоонноох сыллата ыытыллар. Ол курдук киин болҕомтону кэлэр сыллааҕы үбүлээһин боппуруоһугар уурулунна.  Уу кодексынан Саха сиригэр уу хаһаайыстыбалара ыытар үлэлэрэ бу сэбиэтинэн бигэргэнэллэр. Маныаха үбүлээһин киинтэн субвенция биитэр субсидия быһыытынан ыытыллар.

Иннокентий Андросов, СӨ олох-дьаһах куттала суох буолуутун хааччыйар кэмитиэтин бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы: "Хас биирдии тэрилтэ бэйэтэ этиилэрдээх. Холобура, кэлэр сыл саҥатыгар халаан уутун аһарыы туһунан бырабыыталыстыба быһаарыыта тахсыахтаах. Ол боппуруостарын манна көрөн сөҥнүүбүт".

Халаан уутугар бэлэмнэнии, мууһу кэбирэтии, хараардыы үлэлэрэ, ону тэҥэ улуустарга өрүстэр ууну ыытар кыахтарын туругун хонтуруоллааһын сүрүн үлэлэргэ киирсэр.  Саха сиригэр сылтан сыл аайы сааскы халаан уута хатыламмат, күүтүллүбэт өрүттэрдээх ааһар. Учуонайдар айылҕа, уу бу көстүүтэ 60-ча араас төрүттэрдэн тутулуктанар диэн этэллэр. Онтон саамай сүрүннэрэ -  муус күһүҥҥү туруутун туруга, сааскы халыҥа, ону сэргэ муус хамсыыр кэмигэр салгын температурата улахан суолталаахтар. Маныаха бэлэмнэнии үлэлэрин эрдэттэн ыытарга улахан болҕомтону уураллар. Олор истэригэр гидротехническэй тутуулары, биэрэги бөҕөргөтөр үлэлэр киирсэллэр.

Пётр Аргунов - уу федеральнай агентствотын Өлүөнэтээҕи уу салалтатын салайааччыта: "Быйыл Саха сиригэр хаһааҥҥытааҕар да элбэх үбүлээһин кэллэ. Миллиард аҥара сууммаҕа Үөһээ Бүлүү аннынан Бүлүү өрүс биэрэгин бөҕөргөтүү үлэтэ ыытыллар. Маны сэргэ Чурапчыга икки гидротехническай тутууну оҥоробут итиэннэ эһиил улахан үлэлэр өрүс этэҥҥэ ыраастаныытын тэрийэргэ барыахтара".

Өлүөнэ, Алдан, Халыма, Амма, Нүүйэ, Токко өрүстэргэ сыллата мууһу хараардыы, эрбээһин үлэлэрэ ыытыллаллар. Гидротехническэй тутуулар Ленскэйгэ, Өлүөхүмэҕэ, Ытык Күөлгэ бааллар. Салгыы капитальнай тутуулары республика үрдүнэн ыытыыга үлэлэр бараллар.

Зинаида Васильева, уу сыһыаннаһыыларын уонна экологическай үөрэҕирии департаменын салайааччыта: "2023 сылга Дьааҥыга гидротехническэй тутуу барарыгар уонна Нам улууһугар даамбаны үрдэтиигэ анаан үп көрдөөн сайаапка түһэрбиппит.  Ол сайаапкабыт федеральнай агентствоҕа көрүллэн бигэргэммитэ, ол эрээри программаҕа киллэрбэтилэр. Онон бу тутуулар барыыларыгар анаан үп ирдэнэр".

Мунньахха маны тэҥэ уу хаһаайыстыбатын кыһалҕалаах, холобура, Дьокуускайдааҕы ууну мунньар хомо итиэннэ уу эбийиэктэрин сиригэр суолу өрөмүөннээһин боппуруостарын  эмиэ көрдүлэр.