Саҥа дьыллааҕы харыйа атыыта саҕаланна

61

Саҥа дьыллааҕы харыйа атыыта саҕаланна.

Саҥа дьыл бырааһынньыга буолара ыйтан кыра хаалла. Онон дьон-сэргэ сана дьыл сүрүн бэлиэтин харыйаны атыылаһарга тиэтэйэр. Үгүс дьиэ кэргэн искусственнай харыйаны туруорар эбит буоллаҕына, кэнники сылларга тыыннаах маһы ордорооччу элбиир. Тыыннаах харыйа - айылҕа сорҕото, сыттыын-сымардыын да ордук уонна ураты саҥа дьыллааҕы сүргэни көтөҕөр. Киин куоракка "Якутлесресурс" тэрилтэ бу күннэргэ  Сана дьыл тыыннаах бэлиэ маһын атыылаан саҕалаата.

"Бэһи бу бүҥүҥҥэттэн, ол эбэтэр ахсынньы 12 күнүттэн сарсыарда 10 чаастан киэһэ 16 чааска диэри атыылыыбыт. Дьокуускай куоракка 500 бэһи аҕалан турабыт. Маны таһынан 500 мас суол арылыннаҕына Мэҥэ Хаҥалас улууһуттан кэлиэхтээх. Былырыыҥҥыны кытта ахсаана тэҥ. Быйыл ардахтаах күһүн буолбут буолан хаачыстыбата үчүгэй" – диэн "Якутлесресурс" тэрилтэ ойуур харыстабылыгар инженерэ Александр Афонин этэр.

Манна даҕатан эттэххэ "Якутлесресурс" тэрилтэ номнуо хаһыс да сылын тыыннаах харыйаны нэһилиэнньэҕэ анаан атыылыыр. Сыллата Алдан, Мэҥэ Хаҥалас, Дьокуускай эргин итиэннэ Нам улууһуттан мастары аҕалаллар. Анал көҥүллэнэр сиртэн кэрдэллэр. Анаан-минээн улахан мас аттыгар үүнэр кыра мастары ылаллар. Оччотугар улахан мас түргэнник үүнэр, онон ойуур ресурсатыгар хоромньу тахсыбат. Быйыл атыыга аан бастаан бэс мас таҕыста. Атыыга тахсар мас үс кээмэйгэ арахсар. Ол курдук 1,5 миэтэрэҕэ диэри, 2 миэтэрэҕэ диэри уонна 2 миэтэрэттэн үөһэ.

Тэрилтэ үлэһиттэрэ бэлиэтииллэринэн дьиэҕэ бэс маһы туруорар ордук. Бу тыыннаах мас көрүүтүгэр-харайыытыгар хаппырыыһа суох.

“Бэс өр турар, сыта-сымара үчүгэй буолар, иҥнэтэ харыйаттан уһун. Харайарга эмиэ сибэкки курдук саахардаах ууга туруоруохха наада. Төһөнөн саахара элбэх да соччонон өр турар. Холобура, билигин туруордахпытына 3 нэдиэлэ холкутук турар. Онтон харыйа сөптөөх кэмигэр минералларын ылбата да иҥнэтэ саккыраан хаалар. Онтон бэс өр турар” - диэн "Якутлесресурс" тэрилтэ ойуур харыстабылыгар инженерэ Николай Григорьев сүбэлиир.

Үлэһиттэри кытта үгүс атыылаһааччы сөпсөһөр. Холобура, номнуо хаһыс да сылын бу көрүҥ маһынан дьиэтин киэргэтээччи үгүс. Сүрүннээн аан бастакытын тыыннаах маһы туруорар дьон харыйаны ылаллар эбит, оттон үөрүйэхтэрин бэс маһы ордороллор.

Онон Саҥа дьыл тыынын сыттыын-сымардыын билэргэ-көрөргө анаан тыыннаах харыйаны ыларга тиэтэйиҥ. "Якутлесресурс" тэрилтэ бүгүҥҥүттэн саҕалаан ахсынньы ый бүтүөр диэри бэс маһы атыылыыр. Оттон кыһыҥҥы өрүс суола арылыннаҕына Алдан оройуонуттан харыйаны уонна болбуктаны аҕалыаҕа.