Сунтаар улууһугар тутуу тэтимнээхтик барар

Кэмпэндээйи нэһилиэгэр бастакы таас дьиэ дьэндэйдэ. Тыа сирин дьонун олоҕун тупсарыыга дьоһун хардыы буолла. Тустаах эбийиэк хаарбах туруктаах дьиэттэн көһөрүү бырагырааманан тутулунна. Бары ирдэбилгэ эппиэттиир,куораттарга баар дьиэлэртэн туох да уратыта суох буолла.

Герман Терянов, тутуу тэрилтэтин салайааччыта: «Былырыын саҕалаан быйыл киллэрдибит. 33 кыбартыыралаах, бары хаарбах дьиэттэн көһөрүү бырагырааматынан көһөн киирдилэр. Билиҥҥи ирдэбилгэ эппиэттиир дьиэ».

Тустаах дьиэҕэ Кэмпэндээйи нэһилиэгин хаарбах туруктаах дьиэҕэ олорооччулара бары көстүлэр. Биир бастакынан саҥа кыбартыыраҕа Оксана Владимировна Куртаева дьиэ кэргэнинээн көһөн киирдэ. Саҥа киирэн малларын-салларын дьаһайа сылдьаллар. Ыраас, сылаас, сырдык дьиэ бүтүннүү хааччыллыылаах. Сылаас уу, ититии ситимэ баар. Оттон бу олохтоохтор саамай күүппүттэрэ. Эрдэ эргэ дьиэлэригэр маһынан оттуллар оһохтоох олорбуттар.

Оксана Куртаева, Кэмпэндээйи нэһилиэгин олохтооҕо: «Саҥа дьэ үчүгэй. Таһырдьа тахсыбаппын, барыта дьиэ иһигэр».

Сунтаар улууһугар тустаах бырагырааманан тутуу балысханнык барбыт. Аҥардас ааспыт сылга 5 элбэх кыбартыыралаах дьиэ киирбит. Оттон уопсайа 30 дьиэ. Онон хас да тыһыынчанан киһи олоҕо биллэ тубуста. Маныаха олорор дьиэни таһынан тиэргэни эмиэ оҥордулар. Оҕо оонньуур былаһаакката, массыына тохтоон турар сирдэрэ.

Юрий Афанасьев, Сунтаар улууһун тутуу салалтатын салайааччыта: «Быйыл икки дьиэ киирдэ. 50 кыбартыыра бу дьиэ уонна 86-лаах сыантырга. Билигин нэһилиэктэргэ дьиэлэр тутулла тураллар. 2-3 этээстээх дьиэлэр тутуллар буоллахтарына, кэлин 4-5 этээстээҕи тутар буоллулар».

Оттон Саха сирин үрдүнэн хаарбах туруктаах дьиэттэн көһөрүү бырагырааматынан аҥардас бу сылга 10 элбэх кыбартыыралаах дьиэ киирдэ. Оттон сыл бүтүөр диэри өссө 4 тыһ. тахса киһи олорор усулуобуйата тупсуоҕа. Маныаха кэлэр сылга тустаах бырагыраама иккис түһүмэҕэ салҕаныаҕа.