"Төрүт ас - уһун үйэлэнии оҥкула" диэн киэҥ кэпсэтии билим үлэһиттэрин түмтэ

Сонун ас. Таба убаһа этигэр сууламмыт моонньоҕон уонна морошка. Билим үлэһиттэрэ оҕо күннээҕи аһыгар төрүт аһы байытыыга араас суоллары тобулаллар. Холобур, бу курдук сонун астары. Тэрээһиҥҥэ мустубут дьон олус диэн сэҥээрдилэр, ордук ыстаатаҥҥа сүүрэр отон сүмэтин.

Константин Степанов, нутригеномика лабораториятын сэбиэдиссэйэ, АГАТУ астааһын технологиятын  уонна аһылык индустриятын кафедратын профессора: «Бэйэҕит  толкуйдаан, өссө эбии битэмииннээн тупсаран, куһаҕан астан тэйитэн, төрүт аспытын убаастабыллаахтык, минньигэстик сииллэрин үөрэтэбит».

Бу барыта билим чинчийиитигэр олоҕурар. Битэмиинэ, иҥэмтиэтэ, туһалаах микро макро элеменнара барыта суоттанар. Саамай сүрүнэ оҕо амтанын сөбөлүүрүгэр тирэх ууруллар. 3 сыллааҕыта оҕо аһын чинчийиигэ нутригеномика лабораторията тэриллибитэ. Манна учуонайдар Дойду арктическай регионугар оҕо аһын хаачыстыбатын чинчийэллэр. Түмүк  киһини үөрдүбэт.

Галина Михайлова, нутригеномика лабораториятын билим үлэһитэ: «Чинчийбиппит түмүгүнэн төрүт аспытын оҕолор сииллэрэ аччаабыт. Эт, балык, үүт сииллэрэ аҕыйах буолбут».

Саха сиригэр чэй иһиитин сиэрин-туомун тарҕаппыт Кучу Туйаара. 20-чэ сыллаах үлэ түмүгэр бэйэбит айылҕабытыгар үүнэр оттон чэй оҥоруу биллэ сайынна. Кини Саха сирин уйан айылҕатын харыстыыр сыаллаах күһүн хомуйууну тутуһар. Кучуну атын оту, үүнээйини кытта дьүөрэлээн көйөрүү күүскэ баһыланна. Ону тэҥэ чэй сиэрин-туомун оҥорууга анал исписэлиистэри бэлэмнээһин хайысха сайдыытын көрдөрөр.

Кучу Туйаара, чэй сиэрин-туомун тарҕатааччы: «АГИКИ устудьуоннарын - 29 оҕону чэй церемонистары иитэн таһаардыбыт. Эдэр ыччаттарга туһалаах буолуо».

Маны таһынан кэмпириэнсийэҕэ саха дьонун кэккэ битэмииннэр олох тиийбэттэрин ыйдылар итиэннэ онно салалта таһымыгар өссө күүстээх үлэ чинчийии ыытыллыахтааҕын ыйдылар.