Биогааһы күннээҕи олоххо туһаныыны чинчийии
Биогазовай уматыгынан ититэр ситими үлэлэтии. Ол эбэтэр ынах-сылгы номуоһун күөх уматыкка кубулутууну Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет автодорожнай факультетын аспираанката Сардана Ушницкая олоххо киллэрэр. Билигин кини научнай үлэтэ үгүс тургутуулары ааста.
Сардана Ушницкая, М.К.Аммосов аатынан ХИФУ автодорожнай факультетын аспираана: «Биогааспыттын бу установкаҕа оҥоробут. Манна саахпытын кутабыт уонна гаас ылабыт. Онтукабытынан оһох оттобут. Составыгар метан баар. Үлэ бөҕө баран быһаарбыппыт. 20 мүнүүтэ иһигэр биһиги бу системабыт барыта сылыйбыта».
Холобура, Сардана ааҕыытынан сууккаҕа 1 ынахатан 20 киилэ ноһуом 0,04 кууб биогазка кубулуйар буоллаҕына, 620 төбөттөн 12400 киилэ ол эбэтэр 496 кууб биогааз буолан тахсар. Онон ынах сааҕын олох даҕаны туһаҕа таһааран, бүтүн ититэр ситими үлэлэтиэххэ сөп. Маннык ньыманы,эмиэ ноһуомунан уматыгы олоххо киллэриини тустаах үөрэх кыһатын аспираана Александр Михайлов чинчийэр. Оттон бу үөрэтиилэр тыа хаһаайыстыбатын үлэһиттэригэр төһүү буолар чинчилээхтэр.
Александр Михайлов, М.К.Аммосов аатынан ХИФУ автодорожнай факультетын үлэһитэ: «Перегной ынах сааҕын билиҥҥи сокуоҥҥа олоҕуран быһаардыбыт. Кутабыт, холбоотубут, сойор, грубай фильтр ааһар уонна хас гаас тахсыбытын ааҕабыт».
Маннык ньыма улахан да, кыра да хаһаайыстыбалар ноһуомнара туһаҕа тахсарыгар улахан төһүү буолуоҕа. Оттон бу эдэр чинчийээччилэр университет иһигэр 2023 сыллаахха тэриллибит "Эдэр ыччат конструкторскай бюротун" иһинэн айаллар-туталлар. Инникки былааннара бу үлэлэрин киэҥ араҥаҕа таһааран, тыа хаһаайыстыбатын эйгэтигэр туһаны аҕалар соруктаахтар.
Евсей Анисимов, М.К.Аммосов аатынан ХИФУ автодорожнай факультетын үлэһитэ: «Пиролизнай технология туох баар кытаанах отходу пиролизнай гаас таһаарар. Холобура тыа хаһаайыстыбатын дьоно тутталлара буоллар, сүрдээх табыгастаах ньыма буолуо эбит».