Хотугу тиэйии саҕаланан эрэр
Ыраах айан иннинэ көлөнү өрөмүөннээһин. Хотугу суоллар кыра да сыыһаны бырастыы гымматтар. Онон хас биирдии гайкатыгар, буолтатыгар тиийэ көрүнүү ирдэнэр. 40 сыл уопуттаах Юрий Антонов Арктикаҕа тыын суолталаах аһы - үөлү таспыта быйыл үһүс кыһына. Сылаас массыынаҕа түргэнник буорту буолар уонна тоҥуо суохтаах бородуукта тиэллэр. Онон температураны тутуһан туһааннаах сиргэ сибиэһэй аһы тириэрдии икки бүк эппиэтинэһэ эмиэ суоппарга сүктэриллэр. Кинилэр муус суолларыгар көҥүл бэрилиннэ эрэ айаҥҥа турунарга бэлэмнэр.
Юрий Антонов, "Якутоптторг" тэрилтэ суоппара: "Эбээн Бытантайга барыахтаахпыт. Онно 5 күнүнэн айаннаан тиийэбит. Улуус үс нэһилиэгин кэрийэ сылдьан таһаҕаспытын түҥэтэбит".
"Якутопторг" тэрилтэ бу маннык сылаас массыыналары ылан хотугу тиэйиигэ туһаммыта аҕыйах сыл буолла. Уонна Сибиэһэй оҕуруот аһын, фруктаны, сымыыты таһыыга олус табыгастааҕын сыаналаата. Маннык көлө биир сырыыга 10 туонна бородууктаны батарар итиэннэ кэннинээҕи бырысыабар бурдук, саахар тиэнэр. Тэрилтэ уопсайа кыһыҥҥы суолунан таһыыга 9 массыыналаах.
Сергей Шестаков, "Якутоптторг" тэрилтэ тиэйиигэ-таһыыга салалтатын салайааччыта: "Сылаас массыыналарбыт быйылгы кээмэйдэрэ 460 туонна. Ону таһынан 1500 туонна ас-үөл аһаҕас көлөлөрүнэн тиэллэн барыа. Хаандыгаттан саҕалаан Өлөөҥҥө тиийэ илдьэбит. Уопсайынан быйылгы былааммыт 5100 туонна, онтон икки тыһыынча курдугун бэйэбит тириэрдиэхтээхпит".
Ити ыйыллыбыт былаантан күн бүгүн Уус Алдан, Таатта толору туолбут. Бу улуустарга килиэп сыанатын тутар сыалтан бурдук барар. Саҥа Дьыл иннинэ Кэбээйини хааччыйбыттар. Итиэннэ Хаандыгаҕа массыыналар туруммуттар. Быйыл сыл бүтүүтэ Муомаҕа уонна Дьааҥыга эргиэн логистика кииннэрэ арыллыахтаах. Бу улуустарга сайыҥҥы сырыы суоҕун иһин, саҥа киин табаарын саппааһа бүтүннүү кыһыҥҥы суолунан тириэрдиллиэхтээх.
Анна Григорьева, "Якутоптторг" тэрилтэ атыыга уонна эргиэҥҥэ салаатын салайааччыта: "Онон билигин ас-үөл арааһын уонна сыанатын өттүгэр күүскэ үлэлэһэ сылдьабыт. Алтынньы ыйтан туһааннаах кээмэйи атыылаһыыны саҕалаабыппыт, маны тэҥэ сайаапкалары хомуйбуппут. Инньэ гынан билигин биэс тыһыынча кээмэйгэ тахсан олоробут".
Онтон өрөспүүбүлүкэ быйылгы хотугу тиэйиитин уопсай былаана 731 тыһыынча туонна. Бу иһигэр таас чох, ниэп, убаҕас уматык, тутуу матырыйаала уонна үөһэ этиллибит тыын суолталаах ас-үөл киирэр. Манна саамай улахан кээмэйи таас чох ылар. Инники икки ый устата кыһыҥҥы суолунан 568 487 туонна кытаанах уматыгы хотугу уонна Арктика улуустарыгар тириэрдэр өрөспүүбүлүкэҕэ сорук турар.
Никита Павлов, СӨ гражданскай оборона уонна нэһилиэнньэ олоҕор-дьаһаҕар куттал суох буолуутун хааччыйыы миниистирин солбуйааччы: "Тиэйэр-таһар үлэҕэ барыта 700 тахса массыынаны үлэлэтэр былаан баар. Бүгүҥҥү туругунан 63 800 туонна таһаҕас тириэрдилиннэ. Ол курдук былаантан 8,7% туолан турар. Тохсунньу 25 күнүн кэнниттэн суолу оҥорор сулууспалар уйугу улаатыннардахтарына улахан тиэйиилэрбит саҕаланыахтара диэн эрэннэрэбит”.
Хотугу тиэйиини тэтимирдэр сыалтан муус суоллары кэмигэр арыйыыга билигин күүстээх үлэ барар. Бүгүҥҥү туругунан, былаантан хаалыы суох. Онон бу ый бүтүүтэ уматыгы, аһы-үөлү уонна тутуу малырыйаалын толору тиэммит массыыналар турунуохтара.