Ыксаллаах быһыы-майгы министиэристибэтин үлэһиттэрэ сэрэтэр үлэлэрин тохтоппоттор

Ахсынньы аам-даам тымныытын ахсарбакка Ыксаллаах быһыы-майгы министиэристибэтин үлэһиттэрэ профилактическай сэрэтэр үлэлэрин уҕарыпаттар. Билигин күн дьыл тымныйа турар кэмигэр, чуолаан, чааһынай да, элбэх кыбартыыралаах мас дьиэлэргэ болҕомто күүһүрэр.

Оттон статистика хобдох сыыппырата көрдөрөрүнэн бу сыл саҕаланыаҕыттан бу күҥҥэ диэри Саха сирин үрдүнэн 1699 баһаар турбута бэлиэтэнэр. Онтон хомойуох иһин, 77 киһи араас таһымнаах эчэйиилэри ылан, 62 киһи уокка былдьаммыт. Онон бу хайысхаҕа профилактическай сэрэтэр үлэ күүһүрэр. Холобура, күн бүгүн Дьокуускай куоракка түөлбэлэнэн турар 5 нүөмэрдээх баһаарынай-быыһыыр чаас үлэһиттэрэ бэйэлэрин оройуоннарын кэрийэ сылдьан, сылдьыбыт ыалларыгар баһаар түгэнигэр төлөпүөн нүөмэрин санаталлар, уот турбут тугэнигэр тугу гыныахтааҕы өйдөтөлер. Билигин тымныы буолан угус дьон ититэр тэриллэри холбоон, иэдээн тахсыан сеп.

Семён Ильин, СӨ ЫБММ баһаары утары сулууспатын 5№-дээх баһаарынай - быһыыр чааһын караулун салайааччыта: «Нэһилиэнньэ икки ардыгар баһаарынай профилактика буола турар. Чааһынай диэлэргэ, кыбартыыраларга, бараак дьиэлэргэ, кыра хааччыллыылаах ыалларга сылдьабыт. Хомойуох иһин оройуоммутугар элбэх киһи аһыыр, иһэр. Кинилэргэ сүрүн сылдьа сатыыбыт, оһуобай болҕомто көрүллэр. Кэпсиибит, буруо биллэрэр тэрил ылыҥ дии сатыыбыт, ол түүн утуйа сыттахтарына эбэтэр соседтар истэннэр буруо баар буоллаҕына тыаһыыр, оччоҕуна түүн туран биһигини көмө ыҥыраллар. Төһөнөн түргэнник биһиэхэ эрийэҕит, оччонон түргэнник биһи кэлэн баһаары умулларабыт. АДПИ буоллаҕына кыра хааччыллыылаах ыалларга син элбэх турар. Уруккуттан инник дьарыктанабыт. Ардыгар бэйэбит даҕаны АДПИ атыылаһаммыт туруорааччыбыт уонна бэйэлэрэ ылан туруоралларыгар көрдөһөбүт».

Оттон кэтээн көрүү түмүгүнэн баһаар тахсар төрүөттэринэн үксүн буолаллар: уот ситимэ, араас ититэр-сылытар тэриллэри сыыһа туттууттан, маныаха табах уонна аһыы утах содулуттан баһаар тахсыан сөп диэн үлэһиттэр тоһоҕолоон этэллэр. Итиэннэ саҥа дьыллааҕы сүпсүлгэн саҕаланан, дьон дьиэтин киэргэтэн араас умайар, дьэрэкээн уоттары холбоон эмиэ куттал үөскүүр, онон бу кэмнэргэ дьону икки бүк болҕомтолоох буолалларыгар ыҥыраллар. Оттон бүгүҥҥү рейдэбэй тэрээһиҥҥэ баһаары утары сулууспа үлэһиттэрэ уопсайа 10-тан тахса ыалы кэрийэн үгүс үлэни ыыттыллар.