Өрөспүүбүлүкэтээҕи харах балыыһатыгар көҥүл суруйтарыынан оҕолору көрөр буоллулар
Харахтаах эрэ барыта төлөпүөн экранын маныыр буолан, уопсай харах туруга олох мөлтөөн турар. Көмпүүтэр, төлөпүөн уонна да атын сырдык уоттаах тэриллэр киһи хараҕыттан 30 сантымыатыр тэйиччи буолуохтаахтар, оттон 5 саастарын ситэ илик оҕолорго кыра экраны одуулуур отой да бобуллуохтаах. Оҕолор таһырдьа сылдьаллара аччаан, хараҥа хоско сырдык уот иннигэр бүк түһэн олорор буоллулар диэн уочаракка олорор төрөппүттэр кэпсэтэллэр. Гаврил Ачикасов уолун хараҕын көрдөрөөрү киэһээҥҥэ диэри уочаракка олордо.
Гаврил Ачикасов, төрөппүт: «Уолбун оскуолатыгар хараҕын көрдөрүн диэн эпиттэрэ. Ол иһин бу көрдөрө кэлэн турабыт».
500-707 нүөмэргэ өрөспүүбүлүкэ хайа баҕарар муннугуттан эрийэн кэлэн суруйтарыахха сөп. Саҥа төрөөбүт оҕоттон 18 саастаахтарга диэри ханнык баҕарар күнү талан кэлэллэр. Кыра оҕо болҕомтотун тардан, хараҕын көрөр араас ньымалары туһаналлар. Хас биирдии оҕоҕо быраас эйэҕэс сыһыана, салгыы балыыһаҕа көрдөрүнэ кэлэригэр ыарахаттары үөскэппэт.
Оҕо сааһыттан тутулуктанан араас хараҕы көрөр саҥа аппарааттар бааллар. Билигин Саха сиригэр эмтэнии олус сайдан, кыаҕыран иһэр. Урукку кэмҥэ харах ыарахан эпэрээссийэлэригэр соҕуруу барар эбит буоллахтарына, билигин туох баар эпэрээссийэлэр, анаалыстар бэйэбит балыыһабытыгар хаачыстыбалаахтык оҥоһуллан тахсаллар. Сылтан сыл тиэхиньикэ сайдыыта урукку кэминээҕи үчүгэйдик көрүү кыаһыта буолбут ыарыылары суох оҥортуура сөхтөрөр диэн СӨ үтүөлээх бырааһа үллэстэр.
Айталина Прокопьева, оҕо хараҕын бырааһа, СӨ үтүөлээх бырааһа: «90-сс харахтарын барытын ылан быраҕар эбит буоллахтарына билигин эпэрээссийэлиир буоллулар. Уопсайынан офтальмология күн аайы тупса турар. Холобура, 20 сыл анараа өттүгэр олох атын этэ».
Саҥа дьыл өрөбүллэрин кэннэ минньигэстэн оҕо хараҕа барыта халязион буолан кэлэрин бэлиэтээтилэр. Онон харах туруга аһыыр астан эмиэ быһаччы ситимнээҕин бэлиэтииллэр. Саамай туһаныллар саҥа үйэ аппараатынан Автореф буолар.
Оҕо уһуйааныгар уонна оскуолаларга күһүҥҥү көрүүгэ оҕолор харахтара улахан аҥаардара барыларыгар кэһиллиилээҕин бэлиэтээбиттэрэ. Ити барыта көрөр эттик күн устата сынньаммакка тиэхиньикэни одуулаһан тахсарыттан харах дабылыанньата үрдүүр.
Ольга Фёдорова, өрөспүүбүлүкэтээҕи харах балыыһатын сиэстэрэтэ: «Оҕолорго харах мөлтөөһүнэ сылайыыттан тахсар. Оннук оҕолор 1-2 кылаастан көрөллөрө мөлтөөн барар. Бу соторутааҕыта биир лицейга сылдьан үөрэнээччилэр харахтарын көрдүбүт. Онно 70 % миопия уонна астигматизм туруордубут».
Бу күннэргэ ыытыллыбыт офтальмология кииннэрин кэмпириэнсийтигэр быраастар бэйэлэрин икки ардыларгыр хардарыта уопут атастастылар. Саҥа кэлэ турар тиэхиньикэлэр ханнык ыарыыга туһаныллыахтаахтарын, оҕо хараҕын кыра сааһыттан хайдах харыстыахха сөбүн тула араас кэпсэтиилэр ыытылыннылар.