Аллараа Халымаҕа төрүт тылы, култуураны сайыннарар соҕотох киин үлэтэ

Хотугу аҕыйах ахсааннаах норуоттар тылларынан Черскэй бөһүөлэгэр бу манна эрэ кэпсэтэллэр. "Этнос" төрүт култуураны сөргүтэр киинигэр эбээн, эбэҥки, чукча, дьүкээгир тыллаах дьон мустан араас тэрээһиннэри ыыталлар. Хотугу омуктар бырааһынньыктарын, үҥкүүлэрин, ырыаларын харыстааһынынан, киэҥ араҥаҕа тарҕатыыннан дьарыктаналлар.

Киин үлэһиттэрэ таҥнар таҥастарын, туттар малларын барытын бэйэлэрин илиилэринэн оҥороллор. Хотугу норуоттар таҥастара манна мунньуллан сыталлар. Сүрүннээн нэһилиэнньэ үҥкүүнэн дьарыктанар, ол курдук хас даҕаны национальнай ансаамбыл тэриллэн сыллата араас тэрээһиннэргэ көхтөөхтүк кытталлар.

 Елена Протодьяконова, "Этнос" төрүт култуураны сөргүтэр киин үҥкүүгэ уһуйааччыта: «Оҕолорго сүрүннээн төрүт үҥкүүлэри үөрэтэбин. Манна чукча саҥа дьылын, күн тахсыытын, уопсайынан, төрүт бырааһынньыктары көтүппэккэ бэлиэтиибит».

Манна хотугу аҕыйах ахсааннаах омуктар тылларын эмиэ үөрэтэллэр. Чукча тылын учуутала Дария Николаевна оскуола оҕолорун бу кииҥҥэ кэлэн дьарыктыыр.

Дария Отторо, Черскэй орто оскуолатын нуучча уонна чукча тылын учуутала: «Мин дьарыктарбар оҕолор сөбүлээн сылдьаллар. Холобура, ааспыт сылга 15 үөрэнээччи чукча тылын үөрэппитэ. Баҕалаахтар олус элбэх этилэр. Ол эрэн дьарык 1-4 кылаас оҕолоругар эрэ ыытыллыбыта. Онтон үрдүкү кылаастартан 50-чэ оҕо үөрэтэр дьиҥэ баҕалаах».

Үлэһиттэр сүрүн кыһалҕаларынан сөптөөх тиэхиникэ тиийбэтэ буолар. Ырыаны тыаһатар аппаратура, уот-күөс өттө биллэ эргэрэннэр, билиҥҥи үйэҕэ сөп түбэспэт усулуобуйаҕа үлэлии олороллоруттан хомойоллор. "Этнос" киинин звукооператора билигин тутта олорор малын барытын бэйэтин үбүнэн атыылаһан, дьиэтиттэн аҕалбыт тус тэрилинэн үлэлиир. 

Максим Колесов, "Этнос" төрүт култуураны сөргүтэр киин звукооператора: «Кыһалҕабыт диэн аппаратура. Устуудьуйа, кэнсиэртиир, дисскотекалыыр аппарутара баар буоллар. Бу баар тэриллэри барытын бэйэм атыылаһан туруорбутум. Онтум эргэрдэ, саҥардыыны эрэйэр».

Хоту дойду олохтоохторо өбүгэлэрин дьарыктарын, култуураларын харыстыыр, сөргүтэр туһуттан араас тэрээһиннэри ыыталлар. Күннэтэ саҥа сүүрээннэри киллэрэн, кэнчээри ыччакка өбүгэлэрин олохторун-дьаһахтарын тириэрдэр соруктаахтар.