17 кыбаарталга социальнай эбийиэктэри тутан саҕалыахтара
ДСК оройуонун диэки “Звезднай” диэн саҥа микрооройуон кэҥиир, улаатар. Саҥа дьиэ тутуута бу эргин көхтөөхтүк ыытылла турар. С сектор тутуута барар. Манна биир кэминэн уопсайа уонча дьиэ тутулла турар. Быйыл сыл бүтүөр диэри сэттэ дьиэ тутуллан бэлэм буолуохтаах, онтон үс дьиэ кэлэр сылга үлэҕэ киирэрэ күүтүллэр. Бу саҥа микрооройуоҥҥа сүрүннээн хаарбах, аварийнай дьиэ олохтоохторо көһөн кэлэллэр.
Игорь Алексеев, СӨ олорор дьиэни-уоту тутуу Дирекциятын программалары олоххо киллэриигэ салаатын салайааччы: «Быйыл өрөспүүбүлүкэҕэ уопсайа 126 дьиэ тутуллан үлэҕэ киириэхтээх. Онтон күн бүгүн 19 түмүктэннэ. 107 дьиэ сыл бүтүөр диэри киирэрин кэтэһэбит. Ол саҥа дьиэлэргэ 100 тахса тыһыынча квадратнай миэтэрэ хаарбах дьиэттэн көһөөччүлэргэ бэриллэр».
Билигин хаарбах дьиэттэн көһөрүү бырагырааматын иккис түһүмэҕэ ыытыллар. Быйыл өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн 150 тыһыынча квадратнай миэтэрэ иэннээх эргэ, хаарбах дьиэттэн дьону көһөрөр сорук турар. Бүгүҥҥү күҥҥэ, уопсайа 28 тыһыынчаттан тахса дьону саҥа дьиэлээтилэр. Дьокуускай куорат үрдүнэн биир тыһыынчаттан тахса мас дьиэ баар, ол дьиэлэргэ 35 тыһыынча киһи олорор.
Биллэн турар, сыллата эргэ хаарбах дьиэ ахсаана эбиллэн иһэр. Аҥардас бүгүҥҥү күҥҥэ 900-тэн тахса тыһыынча квадратнай миэтэрэ иээннээх хаарбах уонна аварийнай дьиэ туһааннаах реестрга тиһиллэн киирэ турар. Дьокуускайы ылар эбит буоллахха, билиҥҥи туругунан биир тыһыынчаттан тахса дьиэ хаарбаҕынан, аварийнайынан бигэргэммит. Олортон 165 эрэ дьиэ көһөрүү бырагырааматын иккис түһүмэҕэр киирсэн олохтоохтор саҥа дьиэҕэ көһүөхтэрэ. Холобура, былырыын, куорат үрдүнэн үс аҥар тыһыынча киһи олорор усулуобуйатын тупсарбыта.
Саха сирин үрдүнэн 2012-2017 сылларга 3600 дьиэ хаарбаҕынан, аварийынайынан көһөрүү программатын иккис түһүмэҕэр киирбитэ. Хаарбах, аварийнай дьиэттэн көһөрүү бырагырааматын бу билигин ыытылла турар иккис түһүмэҕэ 2019 сыллаахтан олоххо киирэр.
Игорь Алексеев, СӨ олорор дьиэни-уоту тутуу Дирекциятын программалары олоххо киллэриигэ салаатын салайааччы: «Билигин үлэлии турар бырагыраамаҕа 2017 сылга диэри хаарбах туруктаахтара биллибит дьиэлэр киирэллэр. Онтон үһүс түһүмэххэ 2017 сылтан күн бүгүҥҥэ диэри хаарбаҕынан биллэриллибиттэр киириэхтэрэ. Олор ахсааннара номнуо үс тыһыынчаттан тахса элбэх квартиралаах дьиэ буолла. Иэнэ эмиэ номнуо мөлүйүөнү куоһарда».
Норуокка биллэринэн бэрт кыһалҕалаах 17 кыбаартал бүтүннүү сөргүтүллэн, саҥа “Спортивнай” микрооройуон диэҥҥэ кубулуйуоҕа. Атырдьах ыйын бүтүүтэ бастакы саҥа таас дьиэ сыбаайатын түһэрии үөрүүлээх быһыыга-майгыга ааспыта. Бу бастакы 12 этээстээх олорор дьиэ тутуута бу күһүҥҥүттэн саҕаланан баран аны икки сылынан 2025 сыллаахха түмүктэниэҕэ. Саҥа микрооройуону тутарга 2,4,17 кыбаартал хаарбах, аварийнай дьиэтин барытын, уопсайа 161 дьиэни көтүрэр улахан сорук турар. Маныаха бу эргин олорор 14 тыһыынчаттан тахса киһи саҥа дьиэ күлүүһүн тутуохтаах.
Сергей Егоров, "Өрөспүүбүлүкэтээҕи ипотечнай агентство" тэрилтэ генеральнай дириэктэрин солбуйааччы: «Манна уопсайа 160 дьиэ көһөрүллүөхтээх. Онно анаан 46 элбэх кыбартыыралаах дьиэ тутуллуохтаах. Уопсай иэнэ 327 тыһыынча квадратнай миэтэрэ буолар. Маны таһынан икки оскуола тутуллар, 550 миэстэлээх уонна икки уһуйаан, биирэ 240, биирэ 315 миэстэлээх. Быйыл биир уһуйааны уонна спорт саалатын тутуутун саҕалыахпыт».
Көһөрүү бырагырааматыгар киирсэргэ эргэ хаарбах дьиэ олохтоохторо кыттыһан сайабылыанньа суруйаллара эрэ ирдэнэр, онтон дьиэ техническэй туругун экспертизалааһын оросхуотун муниципальнай бюджет бэйэтэ уйунар. Көһөөччүлэр квартиранан биитэр харчынан компенсация ылыахтарын сеп. Компенсация ылар түгэнигэр хаһаайын дьаһалтаны эрдэттэн сэрэтиэхтээх. Быйыл 270 киһи харчынан ыларга сөбүлэҥ түһэрсибит. Улуустарынан ыллахха саамай элбэх хаарбах дьиэлээхтэринэн Алдан, Нерюнгри, Ленскэй, Мэҥэ Хаҥалас улуустара буолаллар.