Бэрдьигэстээххэ "Үрүҥ илгэ кымыһа" бэстибээл ыытыллыаҕа

Биэни ыан, кымыс оҥорооччулар өрөспүүбүлүкэҕэ тарбахха баттаналлар.  Оннук сэдэх дьарыгы баһылаан, өбүгэ үгэһин илдьэ сылдьааччылартан биирдэстэринэн Хаҥалас улууһун Өктөм сэлиэнньэтин олохтооҕо Марк Прокопьевич Лиханов буолар. Кини күн бүгүн 80 төбө сылгылааҕыттан 70-чата төрүүр биэ, сайын ахсын биирдии үөрү, ол эбэтэр 10-ча биэни сылынан уларыта сылдьан ыыр эбит. Ону тэҥэ кыһыҥҥы өттүгэр эмиэ тохтоппокко ыан кымыстаан эргинэр.

Марк Лиханов,  кымыһы оҥорооччу: "Биир биэни 6-7 ыатахха күҥҥэ 5 лиитэрэни биэрэр. Ол аата 10 биэни ыллахпына 40-500 лиитэрэни ыыбын. Сайын ыһыахтар саҕана 1,5-2 туонна курдугу оҥоробут. Онтон кыһын 3-3,5 туоннаны ыыбыт. Кымыспын сэллиги сэрэтэр санаторийга туттарабын. Кинилэр нэдиэлэҕэ 20 лиитэрэни ылаллар".

Бэс ыйын 17 күнүгэр буолар Бэрдьигэстээх ыһыаҕын  дьүөрэлии  "Үрүҥ илгэ кымыһа" өрөспүүбүлүкэтээҕи бэстибээл ыытыллыаҕа. Дойду президенин "Фонд культурных инициатив" граны үбүнэн ыытыллар бырайыак тэрээһинэ хас да түһүмэхтэн турар.  Ол курдук бу кыһын уонна саас норуот маастара Андрей Малышев олохтоох дьоҥҥо икки төгүллээн чороон оҥорууга маастар кылаастары ыытта. Ону тэҥэ олохтоох уустар чороон оҥоруутугар күрэхтэстилэр. Манна 6 маастар кыттыыны ылла. Ол иһигэр 2 кэрэ аҥар.

Андрей Малышев, норуот маастара, чороону оҥорууга дьүүллүүр сүбэ бэрэссэдээтэлэ: "Күрэхтэһээччилэри дьүүллүүрбүтүгэр 4 ирдэбилинэн көрдүбүт. Чороон моһуонун, оһуорун сүрүннээн сыаналаатыбыт".

Чороон оҥоруутун күрэһигэр үһүс миэстэни Артем Трофимов ылан 7 тыһ. солкуобайдаах сертификатынан наҕараадаланна, онтон  иккис миэстэҕэ Куудук уран Дьулуур Уола тиксэн 10 тыһ.  солкуобайдаах туоһу сурук тутта.  Оттон муҥутуур кыайыылааҕынан Виктор Константинов тахсан 18 тыһ. солкуобайдаах сертификатынан бириэмийэлэннэ. Күрэх бары кыттыылаахтарыгар 6 тыһ. солкуобайдаах туоһу суругу туттардылар.

Виктор Константинов,  маастар: "Чороону хайдах маһынан оҥороргуттан улахан тутулуктаах. Холобур, куурбут маһынан 2-3 оҥорон бүтэрэҕин. Онтон инчэҕэй буоллаҕына куурдуута үгүс бириэмэни ылар".

Бэстибээл иитинэн улууска биэ кымыһын туһатын тула киэҥ кэпсэтиилэр ыытыллар буоллулар. Чахчы да, аан дойдуну атыйахтаах уулуу аймаабыт ковид дьаҥын кэннэ эт-хаат чөлүгэр түһэригэр биэ кымыһа туохха да тэҥнэспэт эмп буоларын умнуо суохтаахпыт.

Константин Степанов тыа хаһаайыстыбатын билимин доктора: " Биэ үүтэ ийэ үүтүгэр майгынныыр. Онтон ийэ үүтэ диэн кыһыл көмүс стандарт, онно туох да тэҥнэспэт. Ол иһин майгынныыр эрэ диибит. Белогун састаабынан, битэмииннэринэн уонна туһалаах эттиктэринэн туһата дьэҥкэ көстө сылдьар".

Марк Прокопьевич Бэрдьигэстээххэ ыытыллар кымыс бэстибээлигэр анаан 100 лиитэрэ кымыһы туттарда. Онон ыһыахха кэлбит дьон агыстаах биэ кымыһын буор босхо амсайан ааһыахтара.  Маныаха түһүлгэ ыалдьыттара бэйэ чороонноох кэлэллэрин тэрийээччилэр күүтэллэр. Бэстибээлгэ биэ кымыһын оҥорооччулар ортолоругар күрэс ыытыллыаҕа, онон үрүҥ илгэ үрүлүйэр, ыһыах ыһыллар маанылаах күнүгэр Бэрдьигэстээх ыраахтан чугастан ыалдьыттары кэтэһэр.