Дьокуускай историятын кэпсиир быыстапка үлэлиир
Ярославскай аатынан Саха сирин норуоттарын историяларын, култуураларын түмэлигэр Дьокуускай куорат историятыгар анаммыт быыстапка аһыллан үлэлиир. Тэрээһин өрөспүүбүлүкэ төрүттэммитэ 100 сылыгар ананна уонна 4 сыллааҕы быыстапкалыыр бырайыагы түмүктүүр.
"Город Якутск: вехи истории" быыстапкаҕа Дьокуускай төрүттэниэҕиттэн 1632 сылтан, Сэбиэскэй Сойуус сүтүөр диэри хас да үйэ кэм ойууланар. Ис хоһооно үс чааска арахсар. Бастаан куорат тэриллиэҕиттэн 18 үйэҕэ диэри, онтон өрөбөлүүссүйэ иннинээҕи олох-дьаһах кэрдиис кэмэ, салгыы сэбиэскэй бириэмэни кэрэһэлиир малы-салы, иһити-хомуоһу, кинигэлэри көрүөххэ сөп. Сүрүн болҕомтону хаартыскалар, киин куорат былыргы үйэтээҕи картата, былааннара ылаллар. Холобура, киин куоракка аан бастакытын таас дьиэ тутуллубутун кэрэһитэ таас билиитэ баар. Ол курдук 1707 сыллахха воеводскай канцелярия дьиэтэ таастан дьэндэйбитэ.
Марианна Стручкова, саха музейын быыстапкалыыр салаатын сэбиэдиссэйэ: "Таас олус ыйыыһыннаах, икки эр киһи нэһиилэ көтөҕөр. Хаартыскаҕа көстөрүнэн аан үрдүгэр ыйанан турбут эбит. Ол кэмнэргэ Россия империятын үрдүнэн таас дьиэ тутуллара көҥүллэммэт этэ. Тоҕо диэтэххэ 1703 сылтан Санкт-Петербург куорат тутулла турбут. Онон бу биһиэхэ тутуллбут сүрдээх суолталааҕын көрдөрөр".
Таас "Ыраахтааҕы Петр I ыйааҕынан воевода Шишкиннар тутан биэрдилэр" диэн былыргы суруктаах. Бу дьиэ кэннэ Дьокуускай куорака биирдиилээн таас дьиэлэр тутуллан саҕаламмыттара. Маны тэҥэ, быыстапка биир кэрэхсэбиллээх эскпонатынан 1686-1700 сыллардааҕы Дьокуускай кириэппэһин макета буолар. Манна оччотооҕу кириэппэс иһигэр ханнык дьиэ, тутуу баара барыта ырылыччы көстөр.
Аныгы кэм ирдэбилинэн быыстапкаҕа саҥа технологиялар туһанылыннылар. Ол курдук интерактивнай панель көмөтүнэн Дьокуускай төрүттэниэҕиттэн сэбиэскэй кэмҥэ диэри ураты хаартыскалары көрүөххэ сөп.
Быыстапка өрөспүүбүлүкэбит төрүттэммитэ 100 сылыгар анаммыт 4 сыллаах киэҥ бырайыагы түмүктүүр тэрээһин быһыытынан дьон дьүүлүгэр таҕыста. 2019 сыл күһүнүттэн ыла 34 улуус уонна икки куорат бу музейга бэйэлэрин историяларын, култуураларын, үгэстэрин, ону тэҥэ сайдыыларын кэрэһэлиир быыстакалары тэрийэн кэллилэр. Быыстапкаҕа музей фондатыттан ураты мал-сал, иһит-хомуос, таҥас-сап, эриэккэс кинигэлэр турудулар. Бу маны барытын урукку сылларга куорат олохтоохторо музейга бэлэхтээбиттэрэ. Куорат олохтооҕо, бэйэтэ Дьокуускайдааҕы педагогическай колледж түмэлин үлэһитэ Ксения Улюсова: "Бу быыстапкаҕа сылдьан оҕо, эдэр эрдэҕинээҕи кэммэр эргиллэн сүргэм көтөҕүлүннэ",- диэн санаатын үллэстэр.
Быыстапка Ярославскай аатынан музейга ый устата үлэлиэҕэ. Түмэл үлэһиттэрэ Дьокуускай историятын туһунан лекциялары кытта кэлбит дьоҥҥо иһитиннэриэхтэрэ